AMEA-da PLAGİAT QALMAQALI: “Özlərini Nəsimi haqqında tədqiqatıma şərik etdilər” – Alimdən SƏRT İTTİHAMLAR
“Rəhmətlik akademiklər Ağamusa Axundov və Bəkir Nəbiyevin də bu məsələnin həllinə gücü yetmədi”.
Yenicag.az xəbər verir ki, bu iddialarla Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Şərqşünaslıq İnstitutunun əməkdaşı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Səadət Şıxıyeva çıxış edib.
Səadət Şıxıyeva qeyd edib ki, AMEA-da plagiatla məşğul olan bir sıra şəxslərin başqa alimlərin düşüncə məhsullarını mənimsəməsi faktlarını üzə çıxardığı üçün ona qarşı çirkin kampaniya başladılıb:
“Düz 20 il öncə Azadə Rüstəmovanın (2001), daha sonra Yaqub Babayevin (2009), daha sonrakı illərdə Əkrəm Bağırovun plagiatı ilə bağlı faktları üzə çıxardım. İlk ikisinin istinadsız köçürmələri mənim araşdırmalarıma aid idi. Mən faktları mətbuata təqdim etdim. “Elm”, “Dil və ədəbiyyat” kimi elmi nəşrlərdə, “Ədalət”, “Arena” kimi dövri mətbuatda ifşaedici məqalələrim nəşr olundu.
Daha sonrakı illərdə də plagiat kimi eybəcər təzahürə qarşı dözümsüzlüyümü bilən Şərqşünaslıq İnstitutunun rəhbərliyi Əkrəm Bağırovun özünü tərtibçi olaraq təqdim etdiyi “Təzkireyi-Nəvvab” əsəri ilə bağlı ekspertiza komissiyasına adımı təqdim etdi. Həmin komissiyada işimiz həftələrlə davam etdi. Həmin mətnin ilk variantı (əlyazması), çap olunan kitabın əsli olan makina variantı (2 qalın qovluq) və çap olunmuş kitab komissiyaya təqdim olundu.
Uzun araşdırmalar və mətnlərin tutuşdurulması nəticəsində belə qərara gəldik ki, əlyazma və makina yazısı elə qovluqların üzərində yazıldığı kimi Nəsrəddin Qarayevə məxsusdur. Mətni farscadan tərcümə edən, türkcə mətnləri transliterasiya edən və kitabı nəşrə hazırlayan Nəsrəddin Qarayevdir. Amma kitabı çap etdirən Ə.Bağırov şəxsən tanıdığı və həyatda olmayan bir insanın haqqını mənimsəyərək, onun əqli məhsulunu özününküləşdirib.
Komissiyanın 7 üzvündən 6-sı (dostu və obyektivlik hissindən tamamilə məhrum olan Firudin Qurbansoy xaric) müzakirə nəticəsində gəldiyimiz qərara imza atdı: kitab yenidən nəşr olunmalı, Nəsrəddin Qarayevin adı tərtibçi, farscadan tərcümə və türkcə mətnlərin transliterasiya edəni olaraq qeyd olunmalıdır. Kitabın Müəllif Hüquqları Agentliyində keçirilən bir neçə aylıq ciddi araşdırması da eyni nəticəyə gətirmişdi: “Kitabın nəşri zamanı N.Qarayevin müəlliflik hüquqları kobudcasına pozulmuşdur”.
Alim qeyd edib ki, sözügedən şəxslər özünün Nəsimi haqqında yazdığı 12 illik araşdırması nəticəsində ərsəyə gələn kitaba şərik çıxmaqdan belə çəkinməyiblər:
“Ə.Bağırov nə AMEA-nın təşkil etdiyi Komissiyanın, nə də Müəllif Hüquqları Agentliyinin qərarını saya salmadan kitabı təkrar nəşr etdirdi və bu dəfə də kitaba redaktor olaraq Teymur Kərimlinin adını yazdırdı. Bu şəxsin də mənimlə düşmənçiliyinin əsasında onun elmdəki naqis əməllərinə şahidliyim və seyrçi qalmamağım dururdu. Onun guya elmi rəhbəri olduğu, əslində, elmi işlərini yazdığı şəxslərin dissertasiya müzakirələrində tənqidi çıxış və plagiat faktlarını ifşa bu düşmənçiliyin bünövrəsini qoymuşdu.
Mənə heç bir xəbər vermədən 12 illik əməyimin məhsulu (Nəsimi// Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi, III c., 2009) üzərində öz adını həmmüəllif olaraq yazan Teymur Kərimli də həmin mətnə etdiyi gülünc əlavə (cəmi 5-6 səhifə də onun Mehman Məmmədova yazdığı dissertasiyanın bir neçə səhifəsi idi) ilə mənim halal əməyimə şərik çıxmış, məni də özünün naqis əməlinə şərik etmişdi.
Bu barədə rəhmətlik akademiklər Ağamusa Axundov və Bəkir Nəbiyev də məlumatlı idilər. Təəssüf ki, onların belə bu məsələnin həllinə gücü yetmədi. Ədəbiyyat İnstitutunun hazırkı rəhbərliyinə də faktlarla müraciətim nəticə vermədi. Səbəb çox sadə idi: şəxsi dostluq və Azərbaycan reallığı… Halbuki T.Kərimli də himayə etdiyi, ilhamlandırdığı Ə.Bağırov kimi plagiatçı və elmdə heç bir yeri olmayan qeyri-ciddi adamdır. Buna əmin olmaq üçün onun rəhbərlik etdiyi dissertasiya işləri, kitab adına nəşr etdirdiyi bəsit nəşrlər, verdiyi qeyri-ciddi müsahibə və məqalələrə nəzər salmaq yetərlidir”.
Səadət Şıxıyeva həmin şəxslərə müraciətlə belə halların təkararlanacağlı təqdirdə AMEA-da baş verən bu özbaşınalıqlar haqqında ölkə başçısına marüciət eədəcyini bildirib:
“Neçə illərdir ki, Yaqub Babayev, Xatirə Quliyeva və Əkrəm Bağırovun məsləhətçisi olub kulis arxasında oturmaqla əleyhimə şər-böhtan kampaniyası aparan Teymur Kərimli özünün plagiatçı simasını pərdələmək üçün hər üsula əl atır. Cənab Kərimli, mən əlimdə olan faktlardan çıxış edib sizin “elmi fəaliyyət”in bir sıra “məhsul”unu qeyri-ciddi, Azərbaycan elminin üzqarası və bir qismini də plagiat hesab edirəm.
Özünüzü təmizə çıxarmaq üçün mənim adımı Xatirə Quliyeva və Əkrəm Bağırov kimi Azərbaycan aliminə yaraşmayan sifətlərə malik şəxslər vasitəsilə internet saytları, dövri mətbuat və sosial şəbəkələrdə plagiatla bağlı hallandırmağa son verin! Əlinizdə istinadsız köçürməmə dair heç bir fakt olmadığı üçün sizin və trollarınızın bu şər-böhtan kampaniyası və təqibi cinayət tərkibli əməldir!!! Bu sizə ilk və son xəbərdarlığımdır.
2019-cu ildə Fəridə Əzizova və onun trolları – Firudin Qurbansoy və Aidə Qasımova (kitab və məqalələrinin redaktoru olduğumu unudan keçmiş rəfiqəm) dəfələrlə adımı aidiyyatsız məsələlərdə hallandırdılar. Haqqımı, əməyimin məhsullarını mənimsədilər… Əllərində nə bir dəlil, nə bir sübut olmadan məni ən nifrət etdiyim plagiatda ittiham edib müəlliflik hüquqlarımı pozdular…
Artıq səbr kasam daşdı… Mən daha bir bənzər hal olarsa, ölkə başçısına AMEA-da baş verən bu özbaşınalıq haqqında ölçü götürülməsi üçün müraciət edəcəyəm. Bir Azərbaycan vətəndaşı, ömrünü elmə həsr edən, onlarla ciddi nəşrlərdə Azərbaycan elmini ləyaqətlə təmsil edib məşğul olduğu sahəyə hörmət qazandırmağı bacaran, onlarla xarici konfranslarda Azərbaycanı elmi mühitini lazımi səviyyədə təmsil edən bir şəxs kimi buna haqqım çatır”.
Aqil Bəkir
