Müəllimləri dəstəkləməyin ən yaxşı yolu nədir? – Avropa-Azərbaycan Məktəbinin icraçı direktoru ilə MÜSAHİBƏ
Avropa-Azərbaycan Məktəbinin icraçı direktoru, İtaliya vətəndaşı Françesko Bankini ilə müsahibəni Yenicag.az oxucularına təqdim edirik:
Françesko Bankini EAS-ın direktoru olmaqla yanaşı, həm də Azərbaycandakı təhsil müəssisələrinin daxil olduğu IB Dünya Məktəblərinin Qafqaz və Mərkəzi Asiya Assosiasiyasının (CCAAIBWS, Qafqaz və Mərkəzi Asiya Beynəlxalq Bakalavr (IB) Məktəbləri Assosiasiyası) sədridir. O, həmçinin Beynəlxalq Məktəblər Şurasının İdarə Heyətinin üzvüdür.
2011-ci ildə əsası qoyulmuş Avropa-Azərbaycan Məktəbi Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən tanınan beynəlxalq özəl məktəb, Beynəlxalq Məktəblər Şurasının (MDB) üzvüdür. EAS təhsil proqramı həm milli kurikulum, həm də Beynəlxalq Bakalavr (IB) Proqramını özündə birləşdirən və müxtəlif təhsil səviyyələrində bir neçə IB proqramı təklif edən balanslaşdırılmış proqramdır (İbtidai İllər Proqramı, Orta İllər Proqramı və Diplom Proqramı). Təhsil müəssisəsi iki müasir proqram üzrə fəaliyyət göstərir. Məktəbdə yüksək səviyyəli texniki avadanlıqla təchiz olunmuş kampuslar, olimpiya standartlarına uyğun idman kompleksləri, konqres zalı, kitabxanalar, elmi, texnoloji və informasiya laboratoriyaları var. Həmçinin şagirdlərə kömək edən çoxlu sayda yaradıcı, idman və inkişaf klubları var.
– Cənab Françesko Bankini, bu ilin dekabr ayında CCAAIBWS-in təşkilatçılığı ilə Avropa-Azərbaycan Məktəbində ikinci beynəlxalq IB konfransının keçirilməsi gözlənilir. Bu konfrans əvvəlkindən nə ilə fərqlənəcək və burada hansı ölkələrin nümayəndələri iştirak edəcək?
– Keçən il Qafqaz və Mərkəzi Asiya Beynəlxalq Bakalavr Məktəbləri Assosiasiyasının (IB) təşkilatçılığı ilə “Təcrübi öyrənmə” mövzusunda ilk beynəlxalq konfransımızı keçirdik. Biz üç təhsil müəssisəsi ilə Assosiasiya yaratmışıq: Avropa-Azərbaycan Məktəbi (Azərbaycan), Avropa Məktəbi (Gürcüstan) və Nazarbayev İntellektual Məktəbləri (Qazaxıstan). Beynəlxalq Bakalavr (IB) və bu məktəblərin rəhbərliyi əməkdaşlıq ideyasını dəstəklədi və bu Assosiasiya yaradıldı. Bu gün Assosiasiyamıza üzv olan təhsil müəssisələrinin sayı 17-dir. Bu, 12 aydan az müddətdə böyük artımdır. Bu il də biz ənənəni davam etdirmək və təhsil rəhbərləri, müəllimlər, direktorlar və təhsil işçiləri üçün təhsil sahəsində ən böyük beynəlxalq tədbirlərdən biri olacaq ikinci konfransı keçirmək qərarına gəldik. Bu il tədbir Bakıda, dekabrın 9-dan 11-dək orta məktəbimizdə keçiriləcək. Konfransın mövzusu “Fərqli düşün, yaradıcı ol” devizidir və təhsillə bağlı bir çox aktual məsələləri müzakirə etməyə imkan verəcək. Fəaliyyətimizdən biri də “Azərbaycan, Gürcüstan, Qazaxıstan və Qırğızıstanda müəllimləri dəstəkləməyin ən yaxşı yolu nədir?” mövzusu ilə bağlıdır.
Ən effektiv və məhsuldar üsul müəllimlərin üzbəüz əməkdaşlıq etməsinə və ünsiyyət qurmasına imkan yaratmaqdır. Ötən il biz müxtəlif ölkələrdən müəllimləri, müxtəlif təhsil müəssisələrinin rəhbərlərini, bir sıra ölkələrin təhsil nazirliklərinin və təhsil təşkilatlarının nümayəndələrini dəvət etmişik. Ötən ilki konfransımızda iştirak edən əsas məruzəçilər və fəxri qonaqlar arasında Beynəlxalq Bakalavr (IB) məktəblərinin, o cümlədən 1960-cı illərdə əsası qoyulmuş ilk IB məktəbi olan Cenevrə Beynəlxalq Məktəbinin nümayəndələrini xüsusi qeyd etmək lazımdır. Ötən ilki konfransda ümumilikdə 36 məruzəçi iştirak etmişdi. Azərbaycanda COVID-19 pandemiyası ilə bağlı vəziyyəti və xüsusi karantin rejimi ilə əlaqədar məhdudiyyətləri nəzərə alaraq, ötən ilki tədbirə altı ölkədən cəmi üç yüzə yaxın iştirakçı dəvət edə bildik. Bu məhdudiyyətə baxmayaraq, konfransa maraq çox yüksək idi. Biz dünyanın hər yerindən bu tədbirdə iştirak etmək arzusunu bildirən müəllimlərdən çoxlu müraciətlər aldıq ki, bu da özlüyündə bu tədbirin beynəlxalq təhsil sahəsində əhəmiyyətindən xəbər verir.
Hər bir konfransın əsas məqsədi müəllimlərin peşəkarlığının artırılması, müəllimlərə dəstək göstərilməsi, təcrübə mübadiləsi və təhsil sistemlərinin təkmilləşdirilməsi, eləcə də müxtəlif aktual problemlərin həlli yollarının axtarışıdır. Beynəlxalq və yerli ekspertlərin dəyərli təcrübələrini bölüşdükləri, fikir mübadiləsi apardıqları, təhsil sahəsində perspektivləri və yenilikləri müzakirə etdikləri heyrətamiz üç gün idi. Maraqlı təqdimatlarla tanış olduq və konfrans iştirakçıları arasında təhsilin əsas prinsiplərini müzakirə etdik.
İlk konfransın mövzusu olan “Təcrübi öyrənmə” təsadüfi seçilməmişdi. Çünki onun iştirakçıları seminarlarda fəal iştirak etməklə, təhsil sahəsində praktiki təcrübəni tez və effektiv şəkildə öyrənmək imkanı əldə ediblər. Onlar burada sadəcə dinləyici deyil, iştirakçıdırlar və prosesdə natiq tərəfindən qoyulan müəyyən vəzifələri yerinə yetirir. Seminarlarda iştirakın bu formatı insana informasiya və yeni bilikləri daha yaxşı mənimsəməyə imkan verir. Praktiki məşğələlər nəzəri biliklərin ciddi şəkildə mənimsənilməsindən daha tez effektiv nəticələr verir.
Bu il qarşıdan gələn konfransın qeydiyyatdan keçmiş iştirakçılarının sayı artıq yeddi yüz əlli nəfərdən çoxdur. Konfransda iştirak etmək istəyənlərin sayının artması açıq şəkildə marağın artmasından xəbər verir. Çünki insanlar konfransda iştirak etməyin praktiki faydalarını görürlər. Onlar öz biliklərini artırmaq üçün Assosiasiyamızın təşkil etdiyi seminarlarda iştirak etmək imkanı əldə edirlər. Biz öz təcrübəmizi təkcə müəllimlərlə bölüşmək, təhsil sistemlərinin təkmilləşdirilməsi üsullarını müzakirə etmək deyil, həm də təhsil rəhbərlərinin və bu sahədə iştirak edən digər mütəxəssislərin, o cümlədən administratorların, menecerlərin, liderlərin və s. peşəkarlığın artırılmasına dəstək olmaq istəyirik.
Bu il IB konfransında 15 ölkədən – Azərbaycan, ABŞ, Böyük Britaniya, Yaponiya, Türkiyə, Almaniya, Finlandiya, Rusiya, Avstriya, Gürcüstan, Qazaxıstan, Özbəkistan, Qırğızıstandan təhsil sektorunun nümayəndələri olan 56 məruzəçi iştirak edir. Əsas natiqlər arasında olan Beynəlxalq Bakalavr Təşkilatının (IBO) Baş direktoru Olli-Pekka Heinonen konfransın açılışında iştirak edəcək. Bu kalibrli mütəxəssisin tədbirimizdə iştirakı artıq onun statusundan xəbər verir. Beləliklə, konfransımızın səviyyəsi yüksəlir və biz buna sevinməyə bilmərik.
Yuxarıda dediyim kimi, biz üç məktəblə başlamışıq və bu gün Assosiasiyamıza 17 təhsil müəssisəsi daxildir və bu, yalnız bir illik zəhmətdən sonra əldə olunub. Bu, ciddi nailiyyətdir. Bu gün CCAAIBWS-ə Türkiyə, Özbəkistan, Rusiya və digər ölkələrdəki məktəblər də daxildir.
Assosiasiyaya qoşulmaqda maraqlı ola biləcək hər hansı bir məktəb üçün üzvlük haqqı 300 ABŞ dollarıdır. Üzvlük bu təhsil müəssisəsinin müəllimlərinə ilboyu ixtisasın artırılmasına yönəlmiş seminar və treninqlərdə iştirak etməyə imkan verir. Əvvəllər COVID-19 məhdudiyyətlərinə görə seminar və treninqlər onlayn keçirilirdisə, gələcəkdə biz onları hibrid formada keçirməyi planlaşdırırıq. Bu halda onlayn təlimlərlə yanaşı, ənənəvi formada seminarlar təşkil olunacaq. Qeyd etmək istəyirəm ki, bu günə kimi 52 məşq keçirmişik.
– Zəhmət olmasa, yeni komitələr haqqında məlumat verərdiniz. Bu komitələrin yaradılmasının məqsədi nədir?
– Assosiasiyanın inkişafını və üzvlərinin sayının artmasını nəzərə alaraq, biz iki komitə olaraq Təhsil və Maliyyə Komitələri yaratdıq. Təhsil Komitəsi təhsillə məşğul olur və müəllimlər üçün seminarlar hazırlayır, Maliyyə Komitəsi isə Assosiasiya üzvlərindən alınan üzvlük haqqlarının necə istifadə olunması barədə məlumat verir, maliyyə baxımından işimizin şəffaflığını göstərir. Bizə bir çox məktəblərdən ərizələr daxil olur, daha sonra onların direktorları və müəllimləri ilə müsahibə alırıq. Bundan sonra isə qərar qəbul edirik. Yalnız oxşar məqsədlər güdən, təhsillə bağlı ideologiyamızı, əsas dəyərlərimizi və prinsiplərimizi bölüşən təhsil müəssisələri qəbul edilir. İnsanların etibarını qazanmaq üçün illər lazımdır, onu itirmək üçün bir saniyə kifayət edər. Ona görə də biz öz nüfuzumuza, Assosiasiyamızın üzvlərinə çox diqqətliyik və bunu yüksək səviyyədə saxlamağa çalışırıq.
– Müxtəlif ölkələrin təhsil müəssisələrinin daxil olduğu IB Dünya Məktəblərinin Qafqaz və Mərkəzi Asiya Assosiasiyasını yaratdınız və ona rəhbərlik etmisiniz. Bu təşəbbüsün zəruriliyi barədə nə deyə biləriniz?
– Qlobal miqyasda təhsil sahəsində nəyisə dəyişmək istəyirdim, ancaq bunu təkbaşına etmək o qədər də asan deyil. İnsanları ümumi məqsəd ətrafında birləşdirmək lazımdır. Bu işdə, əməkdaşlıqda eyni prinsipləri bölüşən həmfikirlərin dəstəyi çox önəmlidir. Ona görə də Assosiasiya yaradılmamışdan əvvəl digər Beynəlxalq Bakalavr (IB) məktəblərinin rəhbərlərini çağırmağa başladım. Mən onları inandırmağa çalışmadım, sadəcə olaraq real dəyişikliyə nail olmaq və maksimum nəticə əldə etmək istəyiriksə, əməkdaşlıq etməyin nə qədər vacib olduğunu izah etməyə çalışdım. Beləliklə, Assosiasiyanın yaradılması birgə irəliləyişdə əsas məqama çevrildi.
Fakt budur ki, əksər təhsil mərkəzləri və birlikləri ABŞ, Avropa və Cənub-Şərqi Asiyada fəaliyyət göstərir. Rayonumuzda təəssüf ki, təhsillə bağlı dərnək yox idi. Amma biz Beynəlxalq Bakalavr (IB) məktəbləri olaraq bir-birimizlə daha sıx əməkdaşlıq etməliyik. Ona görə də belə bir strukturun yaradılması sadəcə zəruri idi ki, biz təhsili necə təkmilləşdirmək, onun səviyyəsini həm xarici, həm də yerli səviyyədə yüksəltmək üzərində düşünüb birlikdə işləyə bilək. Assosiasiyamıza üzv olan məktəblərin bir sıra ölkələrin təhsil nazirlikləri ilə əməkdaşlığı baxımından əlverişli mövqedəyik. Qlobal kontekstdə təhsilin səviyyəsinin yüksəldilməsi naminə birləşmək çox vacibdir. Bunun üçün əməkdaşlıq etmək, təcrübə mübadiləsi aparmaq, beynəlxalq konfranslar, seminarlar, treninqlər keçirmək, təhsil sahəsinə ən yaxşı mütəxəssisləri, ekspertləri dəvət etmək, müəllimlərin peşəkarlığının artırılmasına imkan yaratmaq lazımdır. Assosiasiya belə imkanlar verir, ona görə də biz onu yaratmaq qərarına gəldik.
Digər birliklərlə də əməkdaşlıq edirik.
Bir neçə ay əvvəl Hollandiyada müxtəlif assosiasiyaların nümayəndələrinin iştirak etdiyi IB konfransında idim. Onlarda böyük maraq doğuran Bakıda keçiriləcək konfrans barədə ətraflı danışdım. Ona görə də bu il Türkiyə, Rusiya və Cənub-Şərqi Asiya ölkələrində fəaliyyət göstərən Beynəlxalq Məktəblər Assosiasiyalarının (İB) nümayəndələrinin iştirakı gözlənilir. Onlar təhsil sahəsində müsbət nəticələr əldə etmək üçün əməkdaşlığın vacibliyi ideyasını dəstəkləyirlər. Beləliklə, birliklər arasında qlobal kontekstdən danışan əməkdaşlıq mövcuddur. Biz öz təcrübəmizi bölüşmək və təbii ki, həmkarlarımızın nəticələri ilə tanış olmaq istəyirik.
Avropa-Azərbaycan Məktəbinin rəsmi internet saytına daxil olaraq fəaliyyətimiz haqqında daha ətraflı məlumat əldə edə bilərsiniz.
– Nəyə görə musiqiçi olduğunuz halda özünüzü bütünlüklə təhsilə həsr etmək qərarına gəldiniz? Bu qərarı vermək üçün seçiminizə nə təsir etdi?
– Mən peşəkar musiqiçi idim. Müxtəlif orkestrlərdə işləmişəm, amma bir hadisə həyatımı kökündən dəyişdi. Milanın La Scala orkestrində birlikdə işlədiyim dostlarımdan biri bir neçə həftəyə getməli olduğu üçün məndən musiqi dərslərində onun yerini doldurmağımı istədi. Mən də razılaşdım. Dərs deyərkən tələbələri ovsunlamaq, musiqiyə olan sevgimi onlarla bölüşmək istədim, ona görə də nəzəriyyə deyil, praktikaya daha çox önəm verdim. Dərsləri interaktiv şəkildə keçirdim, praktiki məşğələlərdən və müxtəlif fəaliyyətlərdən istifadə etdim. İlk dərsdən sonra uşaqlar çox sevindilər. Onlar mənim dərs metoduma heyran qaldılar. Bunu onların xoşbəxt üzlərindən anlaya bilirdim və bu, mənim üçün mükafat idi. Təhsil almaq rutin olmamalı, bizə həzz və sevinc hissini bölüşmək imkanı verməlidir. Bir neçə həftədən sonra məktəbin direktoru müəllimliyin mənim vəzifəm olduğunu qeyd edərək, mənə müqavilə təklif etdi. Şagirdlərdən və valideynlərdən mütəmadi olaraq müsbət rəylər almağa başladım və beləliklə, bir müəllim kimi özüm də məmnunluq hissi keçirdim. Bütün bunlar məni bir dəyişiklik edə biləcəyimə inandırdı və buna görə də özümü təhsilə həsr etməyə qərar verdim. Bu mühüm sahəyə yeni bir şey gətirmək istəyirəm, çünki keyfiyyətli təhsil hamımız üçün uğurun açarıdır.
