Orban Trampla görüşəcək – Avropa və NATO müttəfiqlərindən ETİRAZ
Orban iyulun 11-də keçmiş ABŞ prezidentinin Mar-a-Laqodakı malikanəsində Trampla görüşəcək.
Yenicag.az xəbər verir ki, bu barədə “Bloomberg” agentliyi məlumat yayıb.
Agentlik səfərin təfərrüatları barədə məlumat vermir. Qeyd olunur ki, Macarıstanın baş nazirinin Moskvada Putinlə danışmasından bir həftədən də az vaxt keçib:
“Səfər çox güman ki, Macarıstan liderinin Putin və Tramp arasında vasitəçi rolunu oynaması ilə bağlı narahatlığı artıracaq”.
Bundan əvvəl Orban Ukraynadakı münaqişənin həlli missiyası çərçivəsində Kiyev və Pekinə də səfər edib.
“The Financial Times” nəşri məlumatına görə, Macarıstanın baş nazirinin müstəqil diplomatiyası Avropa və NATO müttəfiqlərinin qınağına səbəb olub.
Qəzet yazır ki, Viktor Orbanın ötən həftə Moskvaya səfəri zamanı Vladimir Putinlə görüşü Avropa İttifaqı (Aİ) müqavilələrinə ziddir.
“Macarıstanın baş nazirinin Ukrayna ilə sülh danışıqlarını təşviq etmək məqsədilə Rusiyaya elan edilməmiş səfəri Aİ və NATO müttəfiqləri tərəfindən kəskin qınaqla qarşılanıb və onlar dərhal Orbanın Rusiya prezidenti ilə danışıqlarında onları təmsil etmədiyini bildiriblər.
Aİ-nin hüquq xidməti çərşənbə günü üzv ölkələrə bildirib ki, məsələ ilə tanış olan üç nəfərə görə, Orbanın hərəkətləri Birliyin məqsədlərinə çatmasına təhlükə yarada biləcək səviyyədədir və bu, bir sıra müqavilələri pozub. O, həmçinin bütün üzvləri xarici siyasət fəaliyyətini “sədaqət və qarşılıqlı həmrəylik ruhunda qeyd-şərtsiz” yerinə yetirməyə çağıran hüquqi müddəanı da pozub”, – deyə bildirilib.
Aİ-nin 27 üzvünü təmsil edən Avropa Şurasının prezidenti Şarl Mişel “Financial Times” qəzetinə deyib ki, Orbanın Moskvaya getməsi siyasi səhv idi.
“10 il ərzində mən bir ölkənin hərəkətlərinə 26 başqa ölkədən belə sərt reaksiya görməmişdim. Bu, bir problemdir. Bu iş üsulu qəbuledilməzdir. Biz tələyə düşməkdən qaçmalıyıq. Bu, Orban hökumətinin üzvlərinə iyulun 1-də, Moskvaya səfərindən cəmi dörd gün əvvəl iclaslara sədrlik etməyə imkan verən bir oyundur. Lakin digər paytaxtlar hesab edir ki, Orban Putinlə görüşünə daha çox əhəmiyyət vermək üçün bu statusdan sui-istifadə edib.
Putin Aİ sanksiyaları altındadır və blokun bəyan etdiyi mövqe Moskvanı Ukrayna müharibəsində təcavüzkar kimi pisləyir. Orban Aİ və NATO-nun bəyan etdiyi siyasətə birbaşa zidd olaraq, Ukraynanın dəstəyi olmadan belə müzakirələrin aparıla bilməyəcəyini bildirərək, müharibəni dayandırmaq üçün təcili sülh danışıqlarını dəstəkləyib”, – deyə o bildirib.
ABŞ-nin dövlət katibi Entoni Blinken deyib ki, Rusiyaya və ya Çinə səfər edən istənilən lider NATO-nun mövqeyini açıq şəkildə bildirməlidir. Blinkenin fikrincə, Rusiya bu həftənin əvvəlində Kiyevdəki uşaq xəstəxanasına raket zərbəsi endirməsi kimi mülki hədəflərə hücumu davam etdirdiyi müddətcə, “təhdid altında qalmağa” davam edəcək.
Ş. Mişel isə xəstəxanaya zərbəni “müharibə cinayəti” kimi qiymətləndirərək, bunun Putinin Orbanın qondarma sülh missiyasına “siyasi cavabını” göstərdiyini bildirib.
“Mişel, Orbanla NATO sammitində görüşdüyünü və necə davam edəcəyinə qərar vermək üçün digər Aİ liderləri ilə əlaqə saxladığını söylədi. Biz kimisə cəzalandırmaq cəhdi kimi özümüzü cəzalandırmaq istəmirik. Gəlin ağıllı olaq”, Mişel deyib.
Bir sıra diplomatlar “Financial Times” qəzetinə bildiriblər ki, Aİ-yə üzv dövlətlərin çoxu Macarıstanın rəhbərliyi dövründə keçiriləcək ənənəvi qeyri-rəsmi nazirlərin görüşlərini boykot etməyi müzakirə ediblər. Daha kiçik paytaxtlar qrupu, rəhbərliyi dövründə Orbanın manevr imkanını məhdudlaşdırmaq üçün Aİ müqaviləsindən necə istifadə ediləcəyi ilə bağlı qeyri-rəsmi müzakirələrə başlayıb. Bəzi AB rəsmiləri Macarıstanı rəhbərlik səlahiyyətlərindən məhrum etmək üçün özəl olaraq təkliflər belə göndərib.
Rafi Müslümov
