“Orta Asya’da Rusya ile Çin karşı-karşıya gelecek” – Kazak uzman
Kazak uzman, Açık Dünya Analiz ve Öngörü Fonu Başkan Yardımcısı Oljas Süleymenov Yeni Çağ Azerbaycan`a konuştu.
Uzman, ABD’nin Orta Asya ülkelerinin temel ekonomik ortağına dönüştüğünü dile getirdi:
“Bu açıdan Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in mayıs ayında ABD’ye ziyareti büyük önem arz ediyor. Ziyaret sırasında iki ülke arasında ticaret anlaşmasının imzalanması da ilişkilerin gelişimine ciddi anlamda katkı sağlayacaktır. Bu belge Özbekistan’a ABD’nin bir dizi ekonomik projelerine katılım şansı vermiş oldu.
Tüm bunlar elbette Mirziyoyev’in “Yarı açık kapılar” politikası sonucunda gerçekleşti. Taşkent ülke ekonomisinin modernleşmesi için Batı sermayesine ihtiyaç olduğunu iyi biliyor.
Aynı zamanda ABD Kazakistan’ın önemli ticari ekonomik ortaklarından biri. Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev bir süre önce ABD’nin Kazakistan ekonomisine 50 milyar dolar yatırdığını açıkladı.
Bugün Kazakistan’da ABD’nin Chevron, ExxonMobile və General Electric gibi 500’den fazla şirketi mevcut.
ABD’yle Orta Asya ülkeleri arasında 2015’den beri C5+1 formatlı işbirliği geliştirilmekte.
Nazarbayev, güçlü devletlerin Orta Asya’ya ilgisinin arttığını, bölgenin Rusya, Çin ve İslam dünyasıyla komşu olduğunu ve ABD’yle de ilişkilerin C5+1 çerçevesinde geliştirildiğini sık sık dile getiriyor”.
Süleymenov, ayrıca Rusya ve Çin’in Batı’yla rekabette zorlandığını ve mevcut etki gücünü korumak için büyük bir emek verdiklerini söyledi:
“Çin kendi mallarını kolayca Avrupa piyasasına sürmek için Büyük İpek Yolu’nun oluşturulmasını istiyor ve bu amacına ulaşmak için Orta Asya’ya büyük yatırımlar yapmaya hazır. Şu açıdan İran Körfezi’ne kadar uzanan tren hattı da büyük öneme sahip. Çin hükümetini kim yönetirse yönetsin Orta Asya devletlerine siyasi ve ekonomik destek devam edecek.
Tüm bunların Rusya’nın Orta Asya’daki etki gücünü kaybetmesine yol açtığını düşünüyorum. Rusya bu devletletin bir numaralı ticari ortağı olmaktan çıkıyor. Çin Rusya ekonomisinin zayıflamasını ve bu yüzden de Orta Asya’ya yatırımının azalmasını kullanacaktır. Bu iki ülke Orta Asya devletlerinin en önemli ortakları ve onlardan birinin zayıflaması diğerinin güçlenmesi anlamına geliyor. Rusya tüm olasılıklarda bölgedeki etki gücünü korumak için elinden geleni yapacak.”
