Rus uzman: Ankara ve Washington F-35 konusunda anlaşamayacak
Rusya İktisat Üniversitesi’nin eğitim görevlisi, Rusya Subayları Uzman Konseyi üyesi, doçent Aleksandr Perenciyev, Yeni Çağ Azerbaycan‘a konuştu.
– Türkiye-ABD ilişkilerindeki gerginliği nasıl değerlendiriyorsunuz? Gerilim daha ne kadar tırmanabilir?
– 15 Temmuz başarısız darbe girişimi sonrası Ankara ve Washington ilişkileri kötüleşmeye başladı. ABD’nin Recep Tayyip Erdoğan ve taraftarlarının darbe girişiminin en önemli fâili olarak gördüğü Fetullah Gülen’i Türkiye’ye iade etmemesi ikili ilişkileri kötü yönde etkiledi. Bu olumsuz etki askeri ve güvenlik alanlarındaki işbirliğine de yansıdı.
Yani Ankara, bir yandan da ABD’yle askeri işbirliğininTürkiye’deki Erdoğan karşıtlarının silahlanması için bir mekanizma oluşturabileceğini düşünüyor. Bu yüzden de Türkiye bu alanda ABD’yle işbirliği yapmaya pek sıcak bakmıyor.
Diğer yandan Ankara, Rusya’yla askeri işbirliğinin geliştirilmesini kendi ulusal güvenliğinin güçlendirilmesi ve olası darbe girişimlerini önlemek için bir araç olarak görüyor.
Bu açıdan Türkiye ve ABD ilişkilerindeki gerginliğin arka planında Türkiye-Rusya ilişkilerinin güçleneceğini söyleyebiliriz. Erdoğan’ın BRICS’e üye olma niyetini açıklaması bu öngörünün doğru çıkacağını ıspatlıyor. Geçen size konuştuğumda da söylemiştim, Türkiye BRICS’e üye olursa otomatik Shangai İşbirliği Örgütü’ne de üye olacak.
– Eğer Türkiye ve ABD F-35’ler konusunda anlaşamazsa, o halde Türkiye ve Rusya 5. nesil SU askeri uçaklarının ortak üretimine başlayabilir mi?
– Ben bir az daha ileri giderek, herhangi bir “eğer”e ihtiyaç olmadığını söylüyorum. Ankara ve Washington F-35 konusunda anlaşamayacak. Türkiye bu süreçte ABD’ye bağımlı olmak istemiyor. Türkiye’yi bu konuda memnun etmeyen bir diğer konu da şu: Projeye en çok Türkiye para yatıracak, ama yeni F-35’lerin satışından elde edilecek kazancın büyük bir bölümü ABD’deki finansal sanayi gruplarının, somut bir hedef gösterirsek de Donald Trump ve çevresinin cebine akacak. Türkiye’yse kazanç elde etmek bir yana okyanusun öbür ucundaki ortağından yedek parçalar almak zorunda kalacak.
Türkiye-Rusya işbirliğinim şartlarıysa tamamen farklı. Rusya’yla ortak projelerin gerçekleştirilmesi Türkiye’ye büyük paralar kazandırabilir. Moskova artık Ankara’yla işbirliği konusunda güvenilir olduğunu ıspatladı. Bu işbirliği Moskova için de çok önemli.
– Rusya’da Türkiye-ABD ilişkilerinin gerginleşmesi konusuna yaklaşım nasıl?
– Öncelikle hiçkimse bunun için üzülmüyor, hiçkimse de gereksiz bir şekilde mutlu değil. İkincisi bu kapsamda analizler yapılıyorlar, ikili işbirliği için faydalı olacak teklifler hazırlanıyor.
Kafkas Ömerov
