Səngiməyən QİYMƏT ARTIMI: “Vətəndaşları mövcud bahalaşma ilə üz-üzə buraxmaq düzgün olmaz” – MÜSAHİBƏ
“Yeni iş yerlərinin açılması, istehsalın əsas məqsədə çevrilməsi və maddi rifahın yüksəldilməsi ölkənin iqtisadi-sosial inkişafına müsbət təsir edə bilər”.
Bu sözləri ölkədə müşahidə olunan bahalaşma tendensiyana təsir edən amilləri dəyərləndirən “VECON CONSULTING” şirkətinin direktoru, Azərbaycan Qiymətləndiricilər Cəmiyyətinin sədr müavini, iqtisadçı Vüqar Oruc Yenicag.az-a müsahibəsində deyib.
Həmin müsahibəni təqdim edirik:
– Çörək və unun qiymətinin bahalaşması cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmadı və narazılığa səbəb olub. Sizcə, bahalaşmanın səbəbi nədir?
– Un və un məmulatlarının bahalaşması istehlak bazarında digər məhsulların da bahalaşmasına yol açan bir amildir. Çünki bu ildən etibarən bir sıra büdcə təşkilatlarının pensiya və sosial təminat ödənişlərində müvafiq artımlar olacaq. Eyni zamanda, çalışan şəxslərin böyük qisminin əməkhaqqında artım gözlənilir. Dövriyyədə olan pul kütləsinin artması fonunda inflyasiya faizi yüksəlir. Bu isə məhsulların qiymətinə birbaşa təsir göstərəcək. Əslində, bu proses təkcə ölkəmizlə bağlı deyil. Mövcud şəraitdə bahalaşma tendensiyası dünya bazarında da aktualdır. Dünya ölkələrinin əksəriyyəti strateji məhsulların ixracına müəyyən vergilər tətbiq ediblər. Bu həmin məhsulların mühafizəsini təmin etmək üçündür. Un və un məmulatları da strateji məhsullardan hesab olunur, hər bir ölkə üçün vacibdir. Bu baxımdan, əksər ölkələrin çörək və taxıl fondları mövcuddur.
– Sizcə, bahalaşma daha çox hansı sahələrdə baş verəcək?
– Hesab edirəm ki, yanvar ayından etibarən bahalaşma bütün istiqamətlərdə baş verəcək. Bu tendensiyanın qarşısını almaq üçün dövlət vətəndaşların marağını qorumaq naminə müəyyən addımlar atır. Uzun müddətdir ki, dövlət subsidiyalar vermək və yardım etməklə ayrı-ayrı strateji sahələri ayaqda saxlayıb. Bu sahələrdə qiymətin əlçatan olması üçün stimullaşdırıcı tədbirlər həyata keçirilib. Hazırki şəraitdə ərzaq sahələrini qorumaq deyil, əhalinin maddi rifah halını yüksəltmək üçün addımlar atılmalıdır. Çünki tənzimlənən qiymətlər gec və ya tez azad rəqabət mühitinə qarşı dayanıqlı ola bilməyəcək. Yeni iş yerlərinin açılması, istehsalın əsas məqsədə çevrilməsi və maddi rifahın yüksəldilməsi ölkənin iqtisadi-sosial inkişafına müsbət təsir edə bilər.
– Vüqar bəy, mövcud bahalaşmada sui-istifadə halları varmı?
– Əslində, əhali bahalaşmaya hazır olmalıdır və bu bahalaşmanın süni olmadığını bilməlidir. Dünyada baş verən proseslər, enerji daşıyıcılarının qiymətindəki artım, bəzi dövlətlərin milli valyutalarında yaşanan ucuzlaşmalar bahalaşmaya təkan verən amillərdəndir. Pandemiyadan sonra bütün dövlətlərdə valyutaların alıcılıq imkanları aşağı düşüb və bu, təbiidir. Bütün hallarda, vətəndaşları mövcud bahalaşma ilə üz-üzə buraxmaq düzgün olmaz. Ona görə də əhaliyə dəstək üçün müəyyən addımların atılacağı gözləniləndir. Yaxşı olardı ki, daha çox zəruri xərclər müəyyən olunsun və buna uyğun tədbirlər planı hazırlansın.
Gülşən Şərif
