!Reklam
!Reklam – Sol
Koronavirus
!Reklam – Sag
!Reklam – Arxiv

SSRİ iddiaları: "Putin bu müharibədə uduzduğunu..." - MÜSAHİBƏ

!Reklam – Yazi

Qazaxıstanda baş verən son olaylar fonunda Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına (KTMT) üzv ölkələrin sülhməramlı qoşunlarının bu ölkəyə yeridilməsi Rusiyanın Qazaxıstana müdaxiləsi kimi başa düşüldü, hətta SSRİ-nin bərpası belə gündəmə gəldi.

Siyasi şərhçi Tehran Orucoğlu sözügedən məsələlərlə bağlı Yenicag.az-ın suallarını cavablandırıb. Müsahibəni təqdim edirik:

– Biz SSRİ-nin və ya ona bənzər bir ittifaqın yaranmasının şahidi ola bilərikmi?

– Mən düşünmürəm ki, Vladimir Putin keçmiş Sovet İttifaqını bərpa etmək niyyətində deyil. Son zamanlar insanlar bu mövzunu çox müzakirə edir. Bu başa düşüləndir. Düşünürəm ki, Putin bu müharibədə uduzduğunu və Azərbaycan, Gürcüstan, Moldova və ya Ukrayna kimi ölkələrin artıq müstəqil dövlətlər olduğunu başa düşür. Ona görə də, fikrimcə, bu ölkələrin hər hansı birinin, xüsusən də Ukrayna və Gürcüstanın NATO və ya Avropa Birliyinə üzv olmasının qarşısını almaq onların bir nömrəli məqsədidir.

– Rusiya bunun üçün hansı addımları atır?

– Rəsmi Moskva məqsədinə çatmaq üçün bu ölkələrdə sabitliyi pozmağa çalışır. Transatlantik Alyansın daxilində qeyri-sabitlik yaratmaq üçün Avropa ölkələrini, xüsusilə NATO-nu qorxutmaq və çəkindirmək üçün müharibə təhlükəsindən istifadə etmək istəyir. Çünki hər dəfə daha çox qeyri-sabitlik yaradır.

– Qazaxıstanda nə baş verdi? Rusiya orada məqsədinə çatdı?

– Qazaxıstana gəlincə, prezident Tokayevin elan etdiyi kimi, Rusiya qoşunları yaxın günlərdə ölkəni tərk edəcək. Mən inanmıram ki, Qazaxıstandakı qiyam hansısa formada Vladimir Putin tərəfindən təşkil edilib. Düşünürəm ki, bu, təbii proses idi və bir çox qazaxlıların öz hökumətlərindən qəzəb, məyusluq və narazılıqlarının səmimi ifadəsi idi. Nəticədə bəzi fərdlər öz vəziyyətlərini yaxşılaşdırdılar və əhalinin böyük əksəriyyəti daha da yoxsullaşdı. Düşünürəm ki, prezident Tokayev panikaya düşüb və Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatını işə cəlb edib. Prezident Putin özünün ən mühüm auditoriyasına, rus xalqına ultimatum göndərmək istəyirdi. O, rus xalqına demək istəyir ki, onu heç vaxt devirə bilməyəcəklər, xüsusən də Almatıdakı kimi küçə etirazları ilə.

– Biz bilirik ki, Rusiyanın bir çox ölkələrdə ərazi iddiaları var. Bu ərazi iddiaları SSRİ-nin bərpasına xidməıt etmir?

– Əgər Putinin hansısa ərazi iddiası varsa, bu, Sovet İttifaqının yenidən qurulması demək deyil. Çünki real görünmür. Amma bəlkə də, XVIII əsrin ortalarında o, Ukraynanın cənubunu və Qazaxıstanın şimalını özündə birləşdirəcək Rusiya imperiyasını – “Yeni Rusiya” yaratmaq istəyirdi. Amma mən hələ də onun Qazaxıstanı ilhaq etməkdə maraqlı olduğuna inanmıram. Düşünürəm ki, o, Tokayevin Rusiyaya nümunə ola biləcək dinc inqilabla devrilməməsini təmin etməkdən çox xoşbəxtdir. Putinin bir fikri var: “SSRİ-nin dağılmasına sevinən insanın vicdanı yoxdur, lakin onun yenidən yaranmasını istəmək də axmaqlıq olardı”. Məncə, özü SSRİ fikrinə cavab verib”.

– Avrasiya İqtisadi Birliyinə yeni ölkələr cəlb edilə bilər?

– SSRİ fonunda danışığımızın ana xətti də budur. Avropa İttifaqı kimi bir ittifaqın yaradılması və orada da ağalığın Rusiyada olması. Təbii ki, Rusiyanın iqtisadi hədəfi bu ittifaqı inkişaf etdirməkdir. Bir çox ölkələrdə baş verən münaqişələrdə aranı qatan Rusiya bunu istəyir. Ən önəmlisi isə Azərbaycan və Türkiyəni bu birliyə cəlb etməkdir. Dəfələrlə təkliflər olsa da, biz bununla razılaşmamışıq. Eləcə də Türkiyə. Hazırda “3+3” formatına Rusiyanın müsbət cavabı da anlaşılandır. Dedikləri birliyin ana xəttini “3+3” formatında reallaşdıracaqlar.

– Bu onlarda alınacaq?

– Düşünürəm ki, söhbət yalnız iqtisadi maraqlardan gedəcəksə, heç bir problem olmayacaq. Avrasiya İqtisadi Birliyinə daxil olan ölkələrə nəzər yetirək. Burada qazanan yalnız Rusiyadır. Çünki Avropa və Asiyaya ixracda heç bir problem yaşamırlar. Lakin Rusiya ərazisindən istifadə edib ixrac reallaşdırmaq istəyən birlik ölkələri en qədər problemlə qarşılaşırlar.

www.yenicag.az

2075
!Reklam – Single 02
Ads
www.veteninfo.com
!Reklam – Arxiv