Tramp “kəpənəl”i QANADLANDIRDI – “ABŞ-nin bu tarif siyasəti uzunmüddətli deyil”

“Bu tarif siyasəti ABŞ-ın özünə zərər vuracaq”.

Bu sözləri Yenicag.az-a açıqlamasında iqtisadiyyatçı Eldəniz Əmirov bildirib.

O, qeyd edib ki, ABŞ-nin yeni tarif siyasəti Azərbaycana ciddi təsir göstərməyəcək:

“Donald Trampın tarif siyasəti, demək olar ki, dünyanın bir çox ölkələrinə, hətta ABŞ-nin özünə də ciddi mənfi təsir göstərəcək. Azərbaycana mümkün təsirinə gəldikdə isə 2024-cü ildə ABŞ-yə ixracımız fərqli rəqəmlərlə hesablansa da, ABŞ-nin siyahısına əsasən, Azərbaycanın 162 milyon dollar məhsul ixrac etdiyi qeyd edilib. Bu siyahıda ilk pillədə 83 milyon dollarla alüminium gəlir. Daha sonra adı göstərilməyən məhsullar kateqoriyasında 48 milyon dollar göstərilib. Sonrakı yerlərdə də silah və sursat ixracımızdır ki, bu da 8 milyon dollar olaraq qeyd edilib. Yerdə qalan dəmir və polad 4.5 milyon dollar, qiymətli daşlar, metal sikkələr 2.5 milyon, tərəvəz, meyvə, qoz-fındıq isə 766 min dollar olaraq göstərilib. Bu rəqəmlər 2023-cü illə müqayisədə 10 dəfə çoxdur amma bu o demək deyil ki, ABŞ-yə olan ticarət dövriyyəmiz davamlı olaraq artır. Xeyr, ona görə ki, ABŞ Azərbaycanla olan ticarət dövriyyəsində qeyri-stabil paya malik ölkədir. Təsəvvür edin ki, 2008-ci ildə Azərbaycan ABŞ-yə 6 milyard dollarlıq məhsul ixrac edib, sonrakı illər bir anda 7 milyard olub, 2022-də 90 milyon olub, 2023-də 16 milyon, 2024-də yenidən 162 milyona qalxıb”.

E. Əmirov qeyd edib ki, bu siyasət uzun müddət davam edə bilməz:

“İndi baxaq, görək, ABŞ Azərbaycandakı ümumi ixracın neçə faizini təşkil edir? Azərbaycandan ümumi ixracda ABŞ-nin payı çox kiçikdir. 2024-cü ildə Azərbaycan 26 milyard 338 milyon dollarlıq məhsul ixrac edib ki, onun cəmi 162 milyon dolları ABŞ-yə aiddir. Bu da 0.06 % deməkdir. Bu, o deməkdir ki, Azərbaycanın ixrac etdiyi hər 100 dollarlıq məhsulun cəmi 60 senti ABŞ-yə düşür. Digər bir tərəfdən də 10%-lik tarif tətbiq edəndə 6 sentin 4-5 senti məhsulun qiymətinə transfer olunur”.

“Hesab edirəm ki, buna görə də ixracımızda ABŞ-uə yönəlik itki 30.000 dolları ötməyəcək rəqəmlə ifadə oluna bilər. Bu elə də böyük rəqəm deyil və itki olmayacaq. Sadəcə problem idxalda olacaq. Çünki ABŞ-nin tarif siyasəti dünya ölkələrinin bir çoxuna mənfi təsir göstərəcək. Məhsulların qiymətini artıracaq, inflyasiyanı yüksəldəcək. Azərbaycan da idxaldan asılı olan ölkə olduğuna görə ilk növbədə ölkəmizə mənfi təsir göstərəcək”, – mütəxəssis əlavə edib.

“Ümumiyyətlə bir şeyi nəzərə alaq: ABŞ planetin elə bir ölkəsidir ki, o, maddi, maliyyə gücünə və iqtisadi dayanıqlığa malik bir dövlətdir. Planetin maliyyə sistemində o qədər rolu böyükdür ki, obrazlı formada desək, “ABŞ-də qanad açan kəpənək əksər ölkələrdə külək yaradır”. Bu dəfə isə bu “kəpənəyin küləyi” deyil, əksinə, məxsusi olaraq atılmış addımdır. Ona görə də bu təkcə həmin ölkələrə yox, ABŞ-yə da çox ciddi mənfi təsiri olacaq. Mən hesab edirəm ki, ABŞ-nin bu tarif siyasəti uzunmüddətli deyil. Mütləq şəkildə fərqliliklər və dəyişmələr olacaq. Bəzi ölkələrdən bu götürüləcək, bəzilərində isə yumşaldılacaq”, – deyə iqtisadçı fikirlərini yekunlaşdırıb.