Yeni Çağ Media Qrupu
“Srağagün helikopterin qəzaya uğraması nəticəsində İran prezidenti Seyid İbrahim Rəisi, xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian və nümayəndə heyətinin üzvləri olan digər yüksək vəzifəli şəxslərin həlak olduğu artıq təsdiqlənib. İranın ali dini lideri Ayətullah Seyid Əli Xameyni artıq bəyanat verərək, hər şeyin nəzarət altında olduğunu bildirib. Prezidentin səlahiyyətlərini yeni prezident seçkiləri keçirilənədək müvəqqəti olaraq birinci vitse-prezident Məhəmməd Möhbər icra edir. O, artıq Təbrizdə hökumətin ilk növbədənkənar iclasını keçirib”.
Yenicag.az xəbər verir ki, bu sözləri rusiyalı politoloq Stanislav Tarasov “Livan Debatı” qəzetinə açıqlamasına deyib.
“İstər İran daxilində, istərsə də xaricdə hamı başa düşür ki, İran ciddi sarsıntılar yaşaya bilər və çox şey helikopterin məhv edilməsi faktının necə yozulacağı reallığından asılı olacaq. Fikrimcə, helikopterin məhv edilməsinin səbəbləri ilə bağlı versiyalar aşağıdakı amplituda fırlanacaq: təxribat, texniki nasazlıq, və yaxud dövlət çevrilişinə cəhd”, – deyə o bildirib.
Rusiyalı politoloqun fikrincə, yuxarıda göstərilən variantlar bir-biri ilə əlaqəli ola bilər. Tarasovun sözlərinə görə, ola bilsin ki, həqiqətən də qəza baş verib, lakin ekspertlər bundan əvvəl texniki nasazlığın, ardınca isə nasazlığın olduğunu və ya yanacaq sistemində problemlər olduğunu istisna etmədilər.
“Onlar hətta bunun sabotaj olmasını da istisna etmirlər. Mülki və hərbi aviasiyada qəbul edilmiş prinsipə əsasən, ciddi təhlükə və təcili eniş etmək zərurəti yarandıqda pilot qəza siqnalı verir. Bu müddət ərzində pilot təyyarə və ya helikopter də tam məsuliyyəti öz üzərinə götürür, ikinci pilot isə zəng edir. Lakin qəfil toqquşma zamanı helikopterlə radar stansiyaları arasında əlaqə olmayıb. İran mətbuatında qəzadan sonra əlaqənin olduğu, daha sonra isə kəsildiyi barədə xəbərlər yayılıb. Bundan əlavə, xarici müdaxilə istisna edilmir, daha da ehtimal olunur”, – deyə o, əlavə edib.
S. Tarasov bildirib ki, ikinci versiyaya görə, ola bilsin ki, xarici ölkənin kəşfiyyatı helikopterin məhv edilməsinə səbəb olan xüsusi əməliyyat keçirib.
“Belə olan halda, ərəb ekspertləri qeyd edirlər ki, İsrail tərəfindən İrana hücum olunduğu istisna edilmir. Lakin İsrail özəl olaraq İranda baş verənlərlə əlaqəsini inkar edir, bununla heç bir əlaqəsi olmadığını bəyan edir. Deyəsən, bu seçim bağlanır. Amma əsassızdırmı?”- Tarasov deyib.
“Üçüncü variant İran daxilində gedən bir növ daxili siyasi mübarizə ilə bağlıdır. Bir çox Yaxın Şərq mütəxəssisləri bunu Tehran-ər-Riyad-Vaşinqton arasında bir növ qapalı razılaşmalarla əlaqələndirirlər. Qətərli beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert, professor Abbas Aslani hesab edir ki, seçkilərdə qalib gəlmək və xarici siyasi vektorda dəyişikliyə nail olmaq niyyətində olan mötədil siyasi qüvvələr İranda hakimiyyətə can atırlar. Aslaninin sözlərinə görə, Rəisi və Abdullahian buna mane olub. Təsadüfi deyil ki, Yaxın Şərqin bir sıra dövri nəşrlərində İran təhlükəsizlik qüvvələrinə istinad edərək, helikopterin vurulmuş ola biləcəyi ilə bağlı yazılar dərc olunub. Əslində, nə baş verdiyini söyləmək çətindir. Hərtərəfli araşdırma aparmalı və hazırda ciddi problemlə üzləşən İranın yalnız rəsmi orqanları aydınlıq gətirə bilər. Bu, bəlkə də hazırda ən real gerçəklikdir”, – deyə Tarasov yekunlaşdırıb.
Rafi Müslümov
www.yenicag.az