Qarabağ müharibəsindən sonra “Ermənistanın yeni himayədarı” kimi ortaya çıxan Fransa bölgəni yenidən atəşə verəcək addımlar atır. Fransanın Zəngəzur dəhlizindən çox narahat olduğunu dilə gətirən ekspertlərin fikrincə, Afrikadakı müstəmləkələrindən qovulan Paris bundan məsul gördüyü Türkiyəyə təzyiq etmək istəyir.
Paris burada addımlarını gah açıq, gah da gizli şəkildə kəşfiyyat təşkilatları vasitəsilə atır.
Bu nöqtədə eyni günlərdə yayımlanan iki ayrı xəbər əslində bölgə ilə bağlı əhəmiyyətli ipuçları verir.
Yenicag.az xəbər verir ki, Fransanın “Le Figora” nəşrində yazılan məqalədə Paris-İrəvan xətti ilə bağlı maraqlı detallar yer alıb. Yazıda yer alan iddialara görə, Fransa prezidenti Makron Azərbaycanın Qarabağ əməliyyatı zamanı bəzi addımlar atmaq istəyib. Bu sırada Laçın dəhlizindən keçmək, Avropadan Azərbaycanla bağlı birgə qınama qərarı tələb etmək, Vatikandan açıqlama gözləmək kimi mövzular var.
İkinci xəbərə Azərbaycanın kəşfiyyat xidmətinin beynəlxalq mediada əksini tapan açıqlamaları daxildir. Azərbaycan kəşfiyyatının məlumatına görə, Fransa Ermənistanı yeni müharibəyə hazırlayır və Bakının milli təhlükəsizliyinə xələl gətirəcək casus şəbəkəsi yaratmağa çalışır.
Hissələri bir araya gətirəndə aydın olur ki, Fransa Ermənistan məsələsində yeni qapını açır. Bundan başqa, Ukrayna-Rusiya müharibəsi ilə bağlı mövqeyi, Makronun açıqlamaları və Avropa Birliyindən tamamilə ayrı tonu da diqqəti Parisə yönəldir. Digər tərəfdən Ermənistan üzərindən keçirilməsi istənilən oyun Türkiyəni də yaxından maraqlandırır.
Türkiyənin Atatürk Universitetinin müəllimi Savaş Eğilmez məsələyə münasibətini açıqlayıb. O, prosesi daha yaxşı izah etmək üçün yaddaşları bir az geri çəkir və bizi 2020-ci ilin noyabrına aparır. O deyir ki, İkinci Qarabağ müharibəsi Azərbaycanın zəfəri ilə başa çatanda regionda qüvvələr balansı yenidən formalaşmağa başlayıb.
Savaş Eğilmez məğlubiyyətdən sonra Moskvadan ümidini itirən İrəvan hökumətinin Avropa İttifaqı və NATO-ya “göz vurmağa” başladığını qeyd edir.
“Burada da Fransa işə qarışaraq İrəvan və Paşinyanın müdafiəçisi rolunu öz üzərinə götürdü. Bu istiqamətdə siyasi addımlar atmağa başladı. Məsələn, Fransanın xarici işlər naziri Kolonna İrəvana səfəri zamanı Ağrı dağının fotosunu paylaşaraq “Mən Ermənistana qayıdıram” deyərək İrəvana hər cür hərbi yardımın edilə biləcəyini açıqlamışdı.
Qarabağ qələbəsindən sonra imzalanan sazişin ən mühüm maddələrindən biri də Azərbaycanla Naxçıvan arasında yeni nəqliyyat əlaqəsi oldu”, – deyə Savaş Eğilmez bildirib. Onun sözlərinə görə, bu vəziyyət Fransanı ciddi şəkildə narahat edib.
Zəngəzur dəhlizi barədə danışan S.Eğilmez qeyd edib ki, bu dəhlizin reallaşması ilə türk dünyasının ticarət, logistik və siyasi əlaqələri güclənəcək. “Zəngəzur həm Türk Dünyasının, həm də bölgənin parlayan ulduzu olacaq”.
Onun sözlərinə görə, regionda baş verən son proseslər onu göstərir ki, bəzi Qərb dövlətləri, o cümlədən Fransa və İran Zəngəzur dəhlizinin açılmasının qarşısını almaq üçün irrasional fəaliyyətlə məşğuldurlar. “Xüsusən də Fransa və İran terror qruplaşmalarını dəhlizə yerləşdirir, onları silah və maliyyə ilə təmin edir. Zəngilandan başlayaraq Daşkəsənə qədər uzanan xəttə PKK terrorçuları da daxil olmaqla 10 min silahlı yerləşdirilib. PKK/YPG terror təşkilatından başqa Sasna Tsrer, Voma, Poqa, Nor Asala, Bever, Yerkrapa kimi erməni terror qrupları da var”, – deyə o qeyd edib.
Açıq mənbələrdə əksini tapan bəzi məlumatlarda Zəngəzur dəhlizinə yerləşdirilən bu terrorçulara gündə 12 dollar maaş verildiyi və bunun Fransa və erməni diasporu tərəfindən işıqlandırıldığı iddia edilir. Bundan başqa, təhlükəsizlik mənbələri Ermənistan-Azərbaycan sərhəd xəttində və Zəngəzur torpağında yerləşdirilən terrorçu və dəstələrin PKK terror təşkilatı tərəfindən ciddi şəkildə dəstəkləndiyini bildirir.
Təkcə bu deyil… Fransa və İran hərbi ekspertləri bu terrorçulara sui-qəsd, təxribat, elektron müharibə, raket, mina və kəşfiyyat təlimləri verirlər. Atdığı addımlarla yeni müharibəyə hazırlaşdığı söylənilə bilən Ermənistan məğlubiyyətlərindən dərs çıxarıb razılaşmalara sadiq qalmaq əvəzinə Fransa və İrandan aldığı təlimatları yerinə yetirir. Yenə də İrəvan açıq-aşkar böyük məğlubiyyətə sürüklənir.
Ermənistanın Rusiyanın yaratdığı boşluğu Fransa ilə doldurması öz daxilində tutarlıdır. Ancaq Fransanın həm Rusiya-Ukrayna müharibəsi, həm də Ermənistan məsələsi ilə bağlı son vaxtlar dilə gətirdiyi məsələlər kifayət qədər maraqlıdır. S. Eğilmez Makronun nə etmək istədiyi ilə bağlı suala belə cavab verir:
“Fransada 600 mindən çox mütəşəkkil və nüfuzlu erməni əhalisi var. Buna məhəl qoyulmamalıdır. Fransa və onun lideri Makron əslində “ciddi alınmamaq kompleksi” ilə Avropanın liderliyi üçün oynayırlar. Bunu o qədər həvəslə və tələsik edir ki, Fransa üçün ciddi səhvlərə səbəb olur.
Fransa prezidenti Makron xüsusilə Türkiyə və Azərbaycana hücum edərək Afrika və Qafqazda itirdiyi gücü və nüfuzunu insanlara unutdurmağa çalışır. Üstəlik, o, “Ukraynaya əsgər göndərək” kimi qəribə ifadələri ilə həqiqətən də gülüş doğurur.
Bu münasibətlər çox ciddi qəbul edilməsə də, Moskva və Berlin tərəfindən yeri gələndə məsuliyyət daşımaları qeyd edilir. Hələlik Berlinin Parisə reaksiyası Fransanın Avropa Parlamentinə təqdim etdiyi təkliflərə veto qoyması ilə formalaşır.
Başda dediyimiz kimi, məsələ Fransa-Ermənistana və təbii olaraq Azərbaycana təsir edəcək kimi görünsə də, Türkiyədən müstəqil olaraq hadisələrin inkişafını düşünmək mümkün deyil”.
Eğilmezin sözlərinə görə, Afrikadakı müstəmləkələrindən bir-bir qovulan Fransa bunun əsas səbəbi kimi Türkiyəni görür. O, Fransada ümumi rəyin “Qarabağın itirilməsinin səbəbi Türkiyədir” kimi formalaşdığını izah edir və atılan addımları “Türkiyədən Afrika və Qafqazın qisasını almağa çalışmaq” kimi şərh edir.
Yenicag.az
www.yenicag.az