QHT Maliyyə Nazirliyinə müraciət edib

“Azadlıqdan Məhrumetmə Yerlərinin Müşahidəsi” İctimai Birliyi Maliyyə Nazirliyinə rəsmi müraciət göndərilmişdir. Müraciətin əsas məqsədi ölkəmizdə məhkumların xüsusən ictimai faydalı əməklə məşğul olmaq hüququnun təminatı, habelə penitensiar sahəyə sərf edilən dövlət vəsaitinə qənaət edilməsi istiqamətində dövlət proqramının hazırlanması, qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi üçün bütün maraqlı tərəflərinin təmsil olunacağı birgə İşçi Qrupun yaradılmasıdır.

Təşkilatın əməkdaşlarının bu istiqamətdə aparığı təhlillərdən belə qənaətə gəlmək olar ki, yuxarıda qeyd edilən məsələlərlə bağlı ölkəmizin penitensiar müəssisələrindəki vəziyyət hec də ürəkaçan vəziyyətdə deyildir.

Misal olaraq qeyd etmək olar ki, Braziliyada məhkumlar elektrik enerjisi istehsal etməklə cəza müddətlərini qısaldır, Ukrayna həbsxanalarında mebellər, tikinti materialları istehsal olunur, ABŞ-da “Victoria s Secret” və “J.C. Penney” kimi tanınmış şirkətlər öz məhsullarını həbsxanada istehsal edir, Rusiya həbsxanalarında hərbi geyimlərin bir qismi, Kuzbasda kinoloqlar üçün kostyumlar, Tümendə tundra əhalisi üçün kürklər, Çelyabinskdə isə yeni doğulan körpələr üçün geyimlər istehsal olunur.

Ölkəmizdə bir çox sahələrdə islahatlar aparılır, qanunverciliyin təkmilləşdirilməsi, insan hüquqlarının önə çəkilməsi istiqamətində mühüm addımlar atılır. Əldə olunan çoxsaylı uğurlarımızla yanaşı isə bir sıra problemlərimiz də qalmaqdadır.

Azərbaycan Respublikasının Cəzaların İcrası Məcəlləsinin 10-cu maddəsində sadalanan məhkumların əsas hüquqlarından biri də ictimai faydalı əməklə məşğul olmaqdır. Milli və beynəlxalq qanunvericlik, habelə təcrübə göstərir ki, əmək həm də məhkumların islah edilməsinin əsas vasitələrindən biridir.

Lakin buna baxmayaraq Azərbaycan Penitensiar sistemində məhkumların işlə təmin olunması məsələsi problem olaraq qalmaqdadır. Təşkilat tərəfindən aparılan araşdırmalara görə, cəzaçəkmə müəssisələrində kifayət qədər iqtisadi göstəricilərin, mühəndis-texniki kommunikasiyaların və müvafiq maddi-texniki bazanın, habelə məhkumların işləmək həvəsinin olmasına baxmayaraq, bu sahədə tutarlı işlər aparılmır.

Qeyd etmək istərdik ki, bu problemin həlli üçün yalnız Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin, Nazirliyin Penitensiar Xidmətinin səyləri yetərli deyildir, bu sahəyə qeyri-hökumət təşkilatların, digər dövlət qurumlarının da dəstəyi zəruridir.

“Azadlıqdan Məhrumetmə Yerlərinin Müşahidəsi” İctimai Birliyinin əsas hədəflərindən biri də məhkumların məhz ictimai faydalı əməklə məşğul olmaq hüququnun təminatına nail olmaqdır.

Aparılan araşdırmalar göstərir ki, beynəlxalq təcrübədə həbsxanalarda məhkumların əməyə cəlb edilməsi onların islah prosesini surətləndirməklə yanaşı, bir çox ölkələrdə səmərəli gəlir sahələrdən biri sayılır, bir çox dövlətlər həbsxanalarda istehsalat sahələrini gücləndirməklə həm də məhkumlara sərf edilən dövlət büdcəsinə qənaət etmiş olurlar. Misal üçün, ABŞ həbsxanalarının illik dövriyyəsi 72 milyard dollar təşkil edir, bunun 50 milyardı qoyulan sərmayədirsə, 22 milyardı sırf gəlirdir.

Ölkəmizdəki Cəzaçəkmə Müəssisələrində iş yerlərinin olmaması səbəbindən məhkumların əmək hüquqları pozulur, məhkumların islah prosesinə ciddi zərbə vurulur və bu da bir çox hallarda belə şəxslərin azadlığa çıxdıqdan sonra təkrar cinayət törətməsi ilə nəticələnir, bir çox məhkumlar məhkəmə qərarları üzrə borclarını ödəyə bilmir və nəhayətdə qanunvericiliyin onlara verdiyi digər hüquqlardan, o cümlədən vaxtından əvvəl şərti azad etmə institutundan faydalana bilmirlər.

Hesab edirik ki, Cəzaçəkmə Müəssisələrində iş yerlərinin yaradılması nəinki sadaladığımız bu problemlərin həllinə kömək edər, hətta təxminən 20 minə yaxın məhkumun saxlanmasına sərf edilən külli miqdarda büdcə vəsaitinin
qənaətinə səbəb ola bilər(azpenalreform.az).