Tağıyevin imperatoru əsəbləşdirən tarixi hərəkəti

1888-ci ilin payızında imperator III Aleksandr( 1881 – 1894) Tiflisdən ailəsi ilə-arvadı, iki oğlu, bir də böyük məiyyəti ilə Bakıya gəlir. Vağzal başdan-başa təntənəli mərasim üçün xalı-xalça,bayraqlarla bəzədilmiş, hasarların üstündə və bir mərtəbəli binaların kəlləbəndlərində bir-birindən bir arışın aralı qoyulmuş qara çıraqlar yanırdı. Milyonçular, tacir və əyanlar bir tərəfdə, yüksək rütbəli mülki və hərbi məmurlar digər tərəfdə,silahlı soldatlar divar kimi amadə dürmuşdular. Çarı əvvəlcə Hacı Zeynalabdin Tağıyev salamlayacaqdı. Şahanə qatar stansiyaya girir. Az sonra çar III Aleksandr şahanə vaqondan hərbi libasda düşür.

Hamı papağını götürür, H.Z.Tağıyevdən başqa. Qubernator təkid edirsə, o qulaqardına vurur. H.Z.Tağıyev ortada, qubernator bir tərəfində, şəhər bələdiyyə rəisi digər tərəfində III Aleksandra yaxınlaşırlar. Çar ona papağını çıxarmadığı üçün tünd-tünd baxır və soruşur: “Чей вы поданный?” (Sən kimin rəiyyətisən?). Qubernator Hacıya pıçıldayır de ki:” я родаанный вашего величества” (Siz Əlahəzrətin təbəəsiyəm).

Hacı Zeynalabdin isə öz bildiyini deyir: «Я поданный Русской империи».

III Aleksandr vağzaldan keçib meydana enir və karetaya oturur. Atlar hərəkətə gəlir. Vağzalda imperatoru duz-çörəklə qarşılayan üç nəfərin (H. Zeynalabdin Tağıyev başda olmaqla) oturduğu kareta imperatorun karetasının ardınca gedirdi…

Araz VƏLİYEV

Tarixçi

(Yazıda Mövlud Süleymanovun “Azərbaycan milyonçuları: Haci Zeynalabdin Tağıyev” kitabından istifadə olunmuşdur.)