ABŞ-ın yeni səfirinin Azərbaycanda əsas missiyası nə olacaq?.. – Şərh

Elman Nəsirli: “Hər iki palatada respublikaçılar çoxluq təşkil etdiyindən, Bakıya gələcək səfirin Azərbaycan ABŞ münasibətlərinin inkişafına töhvə vermək siyasəti yürüdəcəyini proqnozlaşdırmaq olar”

Elxan Şahinoğlu: “Amerikalı diplomat Azərbaycanın xarici siyasətində balansın Rusiyanın xeyrinə pozulmaması üçün Vaşinqton tərəfdən rəsmi Bakının marağına səbəb olacaq addımlar atmalıdır”

Bildiyimiz kimi son illərdə ABŞ-ın Azərbaycandakı səfirlərinin Bakıda fəaliyyət dövrü çox qısa olub. Onların da bəzilərinə erməni lobbisi təsir edir, bəziləri Bakı ilə dil tapa bilmir. Bu mənada, görəsən, yeni səfir olacaq Robert Francis Cekutadan nə gözlənilir? ABŞ-ın yeni səfiri ABŞ-Azərbaycan münasibətlərini tənzimləyə biləcəkmi? Ikinci vacib məqam,  Bakı-Moskva dialoqunun genişləndiyi bir zamanda yeni səfir balansı qoruya biləcəkmi?

Yenicag.az-a açıqlamasında politoloq Elman Nəsirov səfirin seçilməsi məsələsilə respublikaçıların çoxluq təşkil edən hər iki palata məşğul olacağından, düşünür ki, Bakıya yeni gələcək səfir də Azərbaycanla münasibətlərə töhvə vermək siyasəti aparacaq: “ABŞ-ın yeni səfiri Dövlət Departamentindən təyin olunacaq və belədə səfirin dövlət katibinə tabe olduğunu görürük. Amma burada bir məqamı da nəzərdən keçirmək lazımdır ki, istənilən halda yeni səfirin təyinatı məsələsində həlledici söz Senata məxsusdur. Bu gün isə Senatda çoxluq Respublikaçılar Partiyasına məxsusdur. Ona görə hesab edirəm ki, ancaq Senatın bəyəndiyi şəxs səfir olacaq. Senat isə Obamanın siyasətindən narazıdır. Deməli, o səfir Bakıya gələ biləcək ki, Azərbaycanla münasibətlərin inkişafında maraqlı olsun, ölkəmizə ABŞ-ın strateji tərəfdaşı kimi baxsın. Düşünürəm ki, kimin səfir təyin olunmasından asılı olmayaraq, ABŞ-da hər iki palatada respublikaçıların üstün olması reallığı mütləq şəkildə bu təyinata təsir göstərəcək. Bu nöqteyi-nəzərdən, Bakıya gələcək səfirin daha çox Azərbaycan ABŞ münasibətlərinin inkişafı üçün töhvə vermək siyasəti aparacağını indidən proqnozlaşdırmaq mümkündür”.

Politoloq Elxan Şahinoğlu isə saytımıza bildirdi ki, Ağ Ev Azərbaycanı özü ilə əməkdaşlığa həvəsləndirmək üçün səfir vasitəsilə rəsmi Bakının marağına səbəb olacaq addımlar atmalıdır:  “Metyu Brayzanın səfir təyinatına ABŞ-dakı erməni lobbisi təsir etmişdi və o Azərbaycanda cəmi bir il işləyə bildi.

Brayzanın ardınca Bakıya gələn Riçard Morninqstar da səfir vəzifəsində uğur qazana bilmədi, iki ölkə arasındakı münasibətlər istiləşmədi. Bu fonda Bakıya yeni gələcək səfir Robert Frensis Cekutanın işi daha ağırdır. Çünki, o bir tərəfdən iki ölkə arasındakı münasibətləri durğunluqdan çıxarmalı, digər tərəfdən bunu həyata keçirmək üçün yeni ideyalar irəli sürməlidir. Cekuta Bakı-Moskva dialoqunun genişləndiyini də nəzərə almalıdır. Amerikalı diplomat Azərbaycanın xarici siyasətində balansın Rusiyanın xeyrinə pozulmaması üçün Vaşinqton tərəfdən rəsmi Bakının marağına səbəb olacaq addımlar atmalıdır.

Cekutanın işini çətinləşdirən daha iki amil var:

Birincisi, Barak Obama administrasiyasının Cənubi Qafqaza, Azərbaycana, o cümlədən Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə maraq göstərməməsidir. Son illərdə Ağ Ev administrasiyasından və Dövlət Departamentindən Bakıya səfərlərin sayı da azalıb. Bunun qarşılığında  Moskva Cənubi Qafqaz və Azərbaycan istiqamətində fəallaşıb, rusiyalı rəsmilərin Bakıya səfərləri isə artır.

İkinci amil Vaşinqtonun və ABŞ-dakı təşkilatların Azərbaycandakı insan haqlarının durumu və demokratiya ilə bağlı tənqidi hesabatlarıdır. Bu hesabatlar rəsmi Bakını narazı salır və hakimiyyətin içində “Amerikadan qorunmaq instinktini” gücləndirir. Vaşinqton Azərbaycan hakimiyyətini ABŞ-la əməkdaşlığa həvəsləndirməlidir. Bunun üçün birinci mərhələdə dialoq genişləndirilməli, qarşılıqlı səfərlərin sayı artmalı, birgə konfrans və seminarlara üstünlük verilməlidir”.

Rüfət/Yenicag.az