“Azərbaycanlılar Rusiya ilə Ukrayna arasında körpü olacaq” – Diskussiya

Xəzri Elxanoğlu: “Əvvəl  Ukraynadakı Azərbaycan diasporu digər diasporlardan qat-qat zəif idi”

Elməddin Zərbəlizadə: “Xarkov və  Donetskdə yaşayan azərbaycanlılar daha çox problem yaşayır”

 Redaksiyamızın yeni ildə ilk qonaqları Ukrayna nümayəndəsi Xəzri Elxanoğlu, Ümumukrayna Azərbaycanlıları GT-nin icraçı direktoru Elməddin Zərbəlizadə oldu. Gənc dostlarımızla Rusiya Federasiyası və Ukraynadakı diasporumuzun durumunu, soydaşlarımızın qarşılaşdıqları problemləri müzakirə etdik.

– Dostlar, Rusiyada və Ukraynada 2014-cü ili necə keçdi? Azərbaycan acısından uğurlu il hesab etmək olarmı?Xəzri Elxanoğlu: – Bildiyimiz kimi Ukraynada Rusiya ilə müəyyən problemlər yaşanır.  Ölkə olaraq, ciddi bir dönəmdən keçirik. Təbii ki, Ukraynanın mövcud durumu bizneslə məşğul olan azərbaycanlıların da iqtisadi durumuna ciddi təsir etdi. Buna baxmayaraq, bizim diaspor fəaliyyətimiz, əksinə olaraq daha da güclənir. Diasporada Azərbaycan gəncləri daha çox artıb və aktiv şəkildə iştirak edirlər. Eyni zamanda Ukraynada azərbaycanlı gənclər təşkilatları bir bayraq altında birləşdi. Biz Ümumukrayna Azərbaycanlıları Gənclər Təşkilatı yaratdıq. Bu təşkilatı nəzdində 4 Azərbaycan təşkilatı birləşdi. Bu təşkilatlar da birgə Şura yaratdılar.  Bu Şura vasitəsilə də Ukraynadakı azərbaycanlılar həm birləşəcək, həm də yeni layihələr həyata keçirəcək.

2015-ci ilə gəlincə, yeni layihələrimiz nəzərdə tutulub. Eyni zamanda  may ayının sonunda ukraynalı və avropa gənclər ilə birgə əməkdaşlıq forumu keçiriləcək. Artıq bir sıra Azərbaycan təşkilatları və Ukrayna təşkilatları ilə danışıqlar olub. Azərbaycan dövlət qurumları ilə də bu mövzuda müəyyən müzakirələr aparılıb. Rusiyalı gənclərin də bu foruma dəvətini nəzərdə tutmuşuq. Çünki ən azından hər iki xalq arasında istiləşmə olar. Təbii ki, biz də burada bir körpü rolunu oynayacağıq.

Bu gün artıq Ukraynada Diaspora TV  yayımlanır. Verilişlər və yeni proqramlar ərsəyə gətirilir. Verilişlərin çəkilməsində də gələcəkdə fəal iştirak edəcəyik. Qarşıda hələ görüləcək işlər çoxdur. Bir sıra planlarımızı həyata keçirəcəyik. Bir məqamı qeyd edim ki, bugünə qədər  Ukraynada fəaliyyət göstərən Azərbaycan təşkilatlarında fərqli olaraq bizim təşkilat Ukrayna camiyəsi ilə birgə çalışmaq istəyir. Azərbaycanlılarla yanaşı burada ukraynalı gənclər də çox olacaq.

– Ukraynada azərbaycanlıların hansı problemləri var?

Elməddin Zərbəlizadə: –  Rusiya ilə olan hadisələr əsasən biznes sahəsində ciddi problem yaratdı. Ukrayna qryvniasının dollara nisbətən aşağı düşməsi orda yaşayan azərbaycanlılar üçün də bir çox problemlər yaşatdı. Ümumilikdə, Xarkov və  Donetskdə yaşayan azərbaycanlılar daha çox problem yaşayır. Bu da sözügedən bölgələrdə qızğın konfliktlərin getməsi ilə əlaqədardır. Bu səbəbdən də, həm diaspor, həm də gənclər təşkilatlarımız, o cümlədən səfirliyimiz ciddi koordinasiya şəklində çalışırlar. İş adamları ilə daha sıx əlaqə yaradırıq. Orada təhsil alan gənclərlə də daha çox işləyirik. Hər hansı problem olduqda, regional  diaspor təşkilatımıza müraciət edilir və operativ şəkildə problemin həllinə çalışılır. Ümumukrayna statuslu təşkilat olduğumuzdan müharibə gedən bölgələrdədə koordinasiya sisteminə qoşuluruq. Koordinatorlar şəbəkəli şəkildə çalışırlar. Problem olduqda birgə həll etməyə çalışırıq.

– Qürbətdə olan insanların miqrasiya ilə bağlı ciddi problemləri yaranır. Bu məsələ ilə bağlı hər birinizin fikrini öyrənmək istərdik…

Xəzri Elxanoğlu: – Mitinqlər gedən ərəfədə Azərbaycandan gələnlər 3 aylıq limiti başa vurduqları üçün deportasiya edilirdilər.Yaxud da külli miqdarda pul tələb edilirdi. Belə bir problem var idi. Artıq yeni hakimiyyət gəldikdən sonra Ukraynada vəziyyət yaxşılığa doğru gedir. Azərbaycan səfirliyi, eləcə də dövləti, bu hakimiyyətlə mehriban münasibətdədir. Bu münasibəti də biz diaspor olaraq, gözəl hiss edirik. Əvvəl  Ukraynadakı Azərbaycan diasporu digər diasporlardan qat-qat zəif idi. Hətta Ukrayna dövləti Azərbaycan təşkilatlarına fikir vermirdi. Bu gün biz, diaspor olaraq Poroşenkonu, eyni zamanda Kliçkonu dəstəklədik. Təbii ki, bunun da  Ukrayna azərbaycanlılılarına yüksək səviyyədə xeyiri oldu. Əvvəlki, hakimiyyət dövründə polis özbaşınalığı çox idi. İndi bu kimi halların qarşısı alınıb.

–Azərbaycanlıllar nəyə görə yaşadığı ölkədə inteqrasiya ola bilmirlər? Gördüyümüz qədəri ilə biz həmişə yaşadığımız ölkələri bizə ögey münasibət bəsləməkdə ittiham edirik. Ancaq bu sahədə bizim heç səhvimiz yoxdurmu?

Elməddin Zərbəlizadə: – Etiraf edək ki, erməni diasporası bir çox cəhətdən bizdən üstündür. Bariz nümunə kimi  Ukraynanın dövlət strukturlarında təmsil olunan erməniləri göstərmək olar.  Bu da bizim diasporanın zəifliyini göstərir. Biz artıq millətimizin inteqrasiyası ilə məşğul olmalıyıq. Bacardığımız qədər onların vəzifələr tutmasına şərait yaratmalıyıq. Yanvar ayına qədər olan maydan hadisələri və müvəqqəti hökumət qurulan zaman soydaşlarımız bir çox problemlərlə qarşılaşdı.  Hökumət qurulduqdan sonra hər şey qaydasına düşdü. Azərbaycanlılar yeni qurulan hökumətə öz etimadını göstərdi. Biz ilk xarici təşkilat idik ki, Maydan hadisələrində iştirak etdik. Bildirdik ki, sonuna qədər Ukrayna xalqının yanındayıq. Ukrayna xalqının seçiminə hörmətlə yanaşdıq. Böhranla bağlı onu deyə bilərəm ki, bu  Yanukoviç hökumətinin dövründə də gözlənilən idi. Həmin dövrdə rüşvətxorluq yüksək səviyyədə idi. Dövlətin büdcəsi boşalmışdı. Bizim təşkilat Ukraynanın həm iqtidarı, həm də müxalifətinə normal münasibət bəsləyir. Ümumiyyətlə, diaspora təcrübəsində bu çox geniş yayılıb. Diaspora hər iki tərəflə normal münasibətdə olmalıdır. Bir mövqe göstərməli deyil.  Biz “Udar” partiyası ilə normal münasibətlərə malikik. Hətta partiyadan olan azərbaycanlı Rena Nazarova adlı qadın da Radaya namizədliyini irəli sürmüşdür.

Xəzri Elxanoğlu: – Gənclik böyük bir qüvvədir. Ukraynada yaşayan azərbaycanlıların diasporaya cəlb olunması vacibdir. Qeyd edildi ki, erməni diasporu o qədər güclüdür ki, hətta nazir səviyyəsinə belə gedib çıxıblar. Biz də diasporumuzda gəncləri yetişdirib, onları dövlətdə təmsil olunmağa sövq etməliyik. Ən azından gələcəkdə bizim hüquqlarımızı müdafiə edən bir şəxs olsun. Bunu üzərində çalışırıq. İnşallah gələcək də buna nail olacağıq.