Dalay Lamanın CIA ilə əməkdaşlığı üzə çıxdı – Aylıq 180 min dollarlıq MAAŞIN SİRRİ

Tez-tez dünyada sülhün və hikmətin rəmzi kimi təqdim olunan Tibet Budizminin ruhani lideri XIV Dalay Lamanın ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsindən (CIA) 180 min dollar məbləğində aylıq “maaş” aldığına dair sənədlər üzə çıxıb.

Yenicag.az xəbər verir ki, “Small Wars Journal” jurnalında dərc olunan məqalədə, ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (CIA) soyuq müharibə dövründə Çin kommunizminin yayılmasının qarşısını almaq məqsədilə Tibetdə apardığı gizli əməliyyatlar ifşa olunub.

CIA-Lama əməkdaşlığı sənədlərdə

– 1950-ci illərin əvvəllərində Çin Xalq Ordusu Tibetə hücum edərək bölgəni nəzarət altına aldığı zaman yetkin siyasi-dini strukturlar tamamilə dağıdılmamışdı.
– 1956-cı ildə həyata keçirilən torpaq islahatları və monastırların bağlanması yerli əhali arasında qəzəb yaratdı.
– Yerli müqavimət qruplaşması “Chushi Gangdruk” yaradıldı və Çindən ayrılıqçı fəaliyyətlər başladı.
– CIA, 1957–1960-cı illərdə “Chushi Gangdruk”a ciddi silah-sursat və kəşfiyyat dəstəyi verib, döyüşçü hazırlayıb və onların hind, İran və Nepal sərhəd bölgələrində bazalarını təşkil edib.
– Ən diqqətçəkən məqam isə Dalay Lamanın bu gizli şəbəkə vasitəsilə aylıq 180 min dollar “maaş” almasıdır. Məlumatlara görə, bu ödəniş mədəniyyətdən kənar “psixoloji əməliyyat” kimi təqdim olunub.

CIA-nin soyuq müharibə zamanı taktikası

Soyuq müharibə dövründə ABŞ-ın əsas strateji hədəfi SSRİ və Çin kommunizminin Asiyada əlavə mövqelər qazanmasının qarşısını almaq idi. Tibetdəki etnik və dini qrupları dəstəkləməklə, Vaşinqton regional sabitliyi pozmaq və Pekin hökumətini daxildən zəiflətmək niyyətindəydi. CIA sənədlərində bu siyasətin “ağ qüvvələr”–yəni “azad dünyanın” “mədəni müdafiəsi” çərçivəsində həyata keçirildiyi vurğulanır.

Lama susur, Pekin ittiham edir

Xəbərin açıqlanması beynəlxalq mediada geniş əks-səda doğurub. Bir sıra insan haqları təşkilatları və Çin rəsmiləri bu kəşfiyyat əməliyyatını “Tibet məsələsinin təmiz dini və mədəni hərəkatının qərb siyasətinə qurban verilməsi” kimi qiymətləndiriblər. Pekin hökuməti dərhal Vaşinqtonu “dini inqilaba müdaxilə” və “vizyonlu ruhani lideri siyasi məqsədlərə yönəltməkdə” ittiham edib.

Məsələ ilə bağlı XIV Dalay Lamanın özü hələ heç bir rəsmi açıqlama verməyib. Lamanın ofisi yalnız bu günlərdə rəsmi bir bəyanatla “maliyyə dəstəyinin hər hansı siyasi məqsəd üçün həyata keçirilmədiyini” və ümumiyyətlə mənəvi liderin maddi qazanc niyyəti daşımadığını bildirib.

Bütün bunlar isə bir daha göstərir ki, soyuq müharibə illərində din və mədəniyyət üstü maskalar arxasında həyata keçirilən kəşfiyyat əməliyyatları nəinki mübarizə taktikalarını dəyişib, eyni zamanda gələcək nəsillərin tarix baxışını da formalaşdırıb.

Kommunizmlə mübarizənin başqa bir CIA variantı: FETÖ

Məsələni “Yeni Çağ”a şərh edən siyasi şərhçi Aqil Ələsgər burada təəccüblü heç bir şey görmədiyini bildirdi:

“Soyuq müharibə dönəmində ABŞ-ın ən qorxduğu məqam kommunizmin dünyada yayılması idi. Bu səbəbdən də Lamaya ayda 180 min dollar verənlər Türkiyədə “Kommunizmlə mübarizə dərnəkləri”ni yaratdılar. Ya da digər sovetlərə və Çinə yaxın ölkələrdə fərqli adlarla ancaq mahiyyət etibarı ilə eyni fəaliyyətləri təkrarladılar. Koreyada Mun Kilsəsi quruldu. Ərəb ölkələrində daha fərqli adlarla bu siyasəti icra etdilər. Ancaq bütün bu fəaliyyətləri araşdırsaq, görərik ki hamısı mahiyyət etibarı ilə eynidir. Sadəcə ölkə və xalqlara görə cüzi dəyişikliklər var. Məsələn, FETÖ lideri Fətullah Gülən belə Ərzurumda gənckən Ərzurum Kommunizmlə Mübarizə Dərnəyinin üzvü olub. Hansı ki, bu dərnək birbaşa CIA tərəfindən qurulmuşdu. Bu baxımdan Dalay Lamanın da bu əməkdaşlığı təsadüfi deyil. Diqqətlə araşdırsaq görərik ki, bu kimi şişirdilmiş şəxsiyyətlərin əksəriyyətinin arxasında ABŞ var”.

Camal Cavanşir