“İran “Azərbaycan” sözünə o dərəcədə nifrətlə yanaşır ki, …”

BAXCP sədrinin müavini Bünyamin Qəmbərlinin müsahibəsi. Onunla söhbətmiz əsasən partiyanın adından doğan məsələlər ətrafında oldu.

-Bünyamin bəy, partiya sədriniz Qüdrət Həsənquluyevin rus ordusunun Azərbaycana gəlməsinin mümkünlüyü ilə bağlı fikirləri ictimaiyyət arasında birmənalı qarşılanmır. Bu təklifi necə şərh edərsiniz?

-Öncə onu deyim ki, Qüdrət bəyin məlum məsələ ilə bağlı fikirləri daxili siyasətə yox, xarici siyasətə hesablanmış çıxışdı. Onu diqqətlə oxuyan, incələyən siyasətçilərin demək olar, hamısı Qüdrət bəyə dəstək verdi. Nə yazıq ki, müəyyən siyasi qüvvələr və dairələr qərəzli şəkildə Qüdrət bəyi nüfuzdan salmaq və ya onu şantaj etmək üçün onun fikirlərini təhrif edərək cəmiyyətə çatdırmağa çalışırlar. Amma alınmır. Qüdrət bəy dəfələrlə vurğulayıb ki, əgər Rusiya Qarabağın qaytarılmasını- Azərbaycanın torpaq bütünlüyünü təmin edərsə, o zaman onunla ciddi müzakirələr və müqavilələr əsasında müəyyən razılaşmalara getmək olar. Bu razılaşmaların içində Azərbaycanda Rusiya hərbi bazasının yerləşdirilməsindən tutmuş, enerji daşıyıcıları, Avrasiya İttifaqı və Gömrük birliyinədək bir çox məsələlər var. Bunların hansı Azərbaycanın maraqlarına cavab verir və ya hansı şərtlərlə razılaşmaq olar; bütün bunlar Azərbaycan hökumətinin insiatifinə bağlıdır. Digər tərəfdən Azərbaycanda Rusiya hərbi bazası var idi. Qəbələ RLS. Bu bazanı kim ləğv elədi? Və ya indi Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində düşmən dovlətin ordusu yoxmu? Bu orduya hər hansı şəkildə nəzarət etmək imkanımız varmı? Bu ərazilərimizin işğaldan azad edilməsi şərti ilə Rusiyanın hansısa hərbi bazasının ölkəmizdə yerləşməsi daha uyğun bir variant deyilmi? Ən əsası odur ki, belə bir gərgin zamanda bizim vaxt udmağımız çox vacibdi. Süleyman Dəmirəlin məşhur bir sözü var. “24 saat siyasətdə çox uzun müddətdir”. Bunlarla yanaşı Qüdrət bəy dəfələrlə vurğulayıb ki, Qarabağı işğal edən də, onu işğal altında saxlayan da Rusiyadır və problemin həlli də Rusiyadan asılıdır. İndi baxın, Qüdrət bəy Rusiyaya qarşı belə açıq və sərt mövqe bildirdiyi halda onun fikirlərini təhrif edərək nüfuzdan salmağa və ya şantaj etməyə çalışanlar nədən Qarabağın Rusiya tərəfindən işğal olunduğunu və ya həllinə imkan vermədiyini demirlər?!

-Bir çoxları partiyanızın adındakı Bütöv Azərbaycan sözündən qıcıqlanır. Bu cür iddia ilə çıxış etməyin iki qonşu ölkə arasında ziddiyyətlərə səbəb olduğunu düşünənlər də az deyil. Sizin bu cür düşünənlərə cavabınızı bilmək maraqlı olardı.

-Öncə onu deyim ki, Azərbaycanı sevən, Azərbaycan dövlətinin bağımsız və güclü olmasını istəyən heç bir türk, heç bir ölkə vətəndaşı Bütöv Azərbaycan sözündən qıcıqlanmaz. Əgər qıcıqlanan varsa deməli sorunu həmin adamın özündə axtarmaq lazımdı. Digər tərəfdən siyasi partiyanın əsas məqsədlərindən biri fikir yaratmaq, istimai rəy formalaşdırmaqdı. İndi kimsə istəmir və ya qıcıqlanır deyə, biz vətənimizin bütövlüyünü istəməməliyik? Ya da kiminsə xoşuna gəlmir deyə, vətənimizin bölünmüş olduğunu deməməliyik? Qaldı ki Bütöv Azərbaycan sözünün iki qonşu ölkə-yəni, İran və Azərbaycan arasında ziddiyyətə səbəb olmasına, onu deyə bilərəm ki, adımızda “bütöv” sözünün olub olmamasına baxmayaraq “Azərbaycan” və “türk” sözləri rəsmi Tehranı, paniranistləri və ölkəmizdəki İran meylli qüvvələri həqiqətən hər zaman qıcıqlandırır. İran “Azərbaycan” sözünə o dərəcədə nifrətlə yanaşır ki, hətta əlində bayraq elədiyi din və şiə anlayışlarını da ayaq altına alaraq müsəlman və şiə türkləri qətl etmək, onların qurduğu dövləti dağıtmaq üçün ermənilərə açıq şəkildə hər cür- siyasi, iqtisadi, informasiya və hərbi yardım göstərməkdən çəkinmir. İran “Azərbaycan” və “türk” sözlərinə o dərəcədə nifrətlə yanaşır ki, öz ərazisində yaşayan 500 min erməniyə öz dilində məktəb açmağa, qəzet və ya digər mətbu orqanları çap etməyə razı olur, amma 40 milyonluq Azərbaycan türkünə eyni haqları nəinki vermir, hətta bunu tələb edənləri müxtəlif ittihamlarla zindanlarda çürüdür. Biz bu adı daşımamışdan əvvəl də belə idi, indi də. Bəlkə İrana xoş gəlsin deyə biz öz milli kimliyimizdən imtina etməliyik?

-Azərbaycanın hal-hazırda Dağlıq Qarabağ kimi böyük sorunu var. Sizcə, belə vəziyyətdə bütövlük şüarıyla çıxış etmək “özünə umac ova bilmir, başqasına əriştə kəsir” assosasiyasını yaratmırmı?

-Qətiyyən. Məgər Qarabağ Azərbaycanın bir parçasıdır, Təbriz, Dərbənd, Göyçə , Borçalı və ya Kərkük yox? Yaxud Dərbənd, Zəncan və ya Zəngibasar çoxdan işğal olunub deyə onları unutmaq olar, Qarabağı yox? Onda belə çıxır ki, bir müddət sonra Qarabağı da digər vətən torpaqlarımız kimi unudacağıq. Vətənin hər qarışı bizim üçün əzizdir və əziz də olmalıdır. Böyük Şah İsmayıl övladlarına deyirdi – “ Yurdumuzun bir qarış torpağını bir ovuc qızıldan, dilimizin bir kiçik sözünü bir ölçü ləl-cəvahirdən üstün tutdum”. Yəni bunun məntiqi açımı budur ki, mən bunu üstün tutdum siz də üstün tutun. Başqa sözlə desək, vətənin bir qarışını başqa birindən ayırmaq, fərqləndirmək vətənin parçalanmasına səbəb və razı olmaq deməkdir. Ən nəhayət, Əbülfəz Elçibəyin məşhur bir sözü var: “Qarabağın həlli Təbrizdən keçir”. Xatırlayırsızsa bir neçə il əvvəl Qüdrət bəy parlamentdə Azərbaycan Respublikasının adının dəyişdirilərək Şimali Azərbaycan Respublikası olmasını təklif etmişdi. Burda üç məqsəd vardı: Əvvəla, bütün dünyanın diqqətinə çatdırmaq istəyirdi ki, Azərbaycan bölünüb və bir hissəsi-yəni, Şimali Azərbaycan bağımsızdır, amma Azərbaycanın cənub hissəsi isə işğal altındadır. İkincisi, Azərbaycanın parçalanmasına səbəb olan Gülüstan və Türkmənçay müqavilələri hüquqi qüvvəsini itirib. Buna görə də Azərbaycanın birləşməsi gündəmə gəlməlidir. Üçüncüsü, Azərbaycan xalqı vətəninin bölünməsi ilə barışmır və bütövlüyü uğrunda mübarizə aparır.

-İran torpağı tarixən Azərbaycan türklərinin hakimiyyəti altında olub. Faktiki olaraq bu ölkədə farslar türklərə nisbətən azlıqdadır. Niyə İranın demokratikləşməsini arzulayaraq bütün ölkənin türkləşməsini istəmirsiniz, Güney Azərbaycanın ordan ayrılıb bizimlə birləşməsini müdafiə edirsiniz?

-Bax, bayaq dediyiniz “özünə umac ova bilmir, başqasına əriştə kəsir” məsəli indi yerinə düşür. Biz əvvəl öz bütöv, bağımsız, güclü və demokratik dövlətimizi qurmalıyıq ki, digər məsələləri fikirləşməyə və ya həll etməyə imkanımız olsun. Digər tərəfdən çox doğru deyirsiz ki, İranın bütün ərazisi tarixən türklərin hakimiyyəti altında olub. Və mən sizi inandırıram ki, Bütöv Azərbaycan qurulanda tarixi Azərbaycan Dövləti də bərpa olacaq.

-İranın parçalanacağı təqdirdə demoqrafik problemlərin yaşanacağı ehtimalı böyükdür. Uzun əsrlər boyu iç-içə yaşayan toplumdan söhbət gedir. Hazırda Tehran əhalisinin yarısı Azərbaycan türklərindən ibarətdir. Bu da milyonlarla insan deməkdir. Bütövlük ideologiyanızda onların taleyi ilə bağlı nə kimi proqramınız var? Farsların ərazisində qalacaq türklərin aqibəti necə olacaq?

-Bu sualın bir hissəsinə əvvəl cavab verdim. Yenə təkrar edirəm ki, Bütöv Azərbaycan qurulanda bir çox məsələ doğal olaraq öz həllini tapacaq. Qaldı uyğunlaşmağa, onu deyim ki, 24 ildi Güney və Qüzey Azərbaycan arasında gediş-gəliş var və kifayət qədər uyğunlaşma gedib. Bizə bəzən Bütöv Azərbaycan ərazisini elə təqdim edirlər ki, guya balaca bir xalqın təsadüfi qurduğu dövlətdən söhbət gedir. Ortada çoxlu sayda çaşdırıcı xəritələr dolaşır. Sizə xatırladım ki, 700 min kv.km.-dən artıq ərazisi-sərhədləri şimalda Dərbənd, cənubda Kəngər körfəzi, qərbdə isə Kərkükə qədər uzanan Bütöv Azərbaycan dövləti qurulanda istər Azərbaycan diasporu, istərsə də tarixi Azərbaycan dövləti ilə bağlı bir çox məsələlər doğal olaraq öz həllini tapacaq. Mən fürsətdən istifadə edərək sayı 50 milyondan çox olan xalqımızı qarşıdan gələn Ramazan bayramı münasibəti ilə təbrik edir, xalqımıza da, dövlətimizi idarə edənlərə də tezlikə Bütöv Azərbaycan dövlətinin vətəndaşı olmağı və bu böyük dövlətin rəhbərliyində təmsil olunmağı arzulayıram!