İŞİD yenidən Avropanın baş bəlasına çevrilir – Qərbin kütləvi yeni il şənliklərindən İMTİNASININ PƏRDƏARXASI  

İŞİD Terror Təşkilatı yenidən xortlayır. Son bir həftə ərzində sadəcə Türkiyədə həyata keçirilmiş əməliyyatlarda  İŞİD ilə əlaqəli çox sayda şübhəli şəxs saxlanılıb. Bu əməliyyatlar fonunda Avropada İsa Məsihin doğumunu qeyd edən Milad bazarlarına olan təhlükələr artıb.

Yenicag.az xəbər verir ki, Ankara polisi 19 dekabr tarixli daxili xəbərdarlığında İŞİD-in yaxın günlərdə kütləvi yerlərdə terror hücumu gerçəkləşdirə biləcəyi haqqında məlumat yer alıb. Bu həftə İstanbulda baş tutan İŞİD əməliyyatında isə 115 şübhələnin tutulduğu bildirilib.

Avropada İŞİD təhdidi

Avropada da İŞİD narahatlığı davam edir. Məsələn, Alman polisi 13 dekabrda Bavariya  bölgəsindəki Milad bazarına yönələn hücumun qarşısını alıb. İddialara görə, misirli şübhəli bazarda “bir vasitə ilə mümkün qədər çox insanı öldürməyi” təşviq edib.

Digər hadisələr arasında Leipzigdə gecə klubuna girişinə icazə verilməyən bir suriyalı “AK-47” avtomatını çıxararkən təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən tutulub. Eyni zamanda, Maqdeburqda Milad bazarına hücum planlaşdıran Orta Asiya mənşəli bir şəxs saxlanılıb.

İŞİD təhlükəsi səbəbi ilə bir çox böyük Yeni il tədbiri də ləğv edilib. Məsələn, Parisdə uzun illərdir keçirilən “Champs-Elysees”dəki Yeni il şənliyi dayandırılıb.

Keçmişdəki terror planları

Qeyd edək ki, Milad bazarlarına qarşı ilk terror planı 2000-ci ildə Strazburqda baş verib. O zaman “Əl-Qaidə” ilə əlaqəli bir qrup Milad bazarını partlatmaq məqsədilə plan qursa da, qarşısı alınmışdı.

2016-cı ildə “Berlin abd Breitscheidplatz” Milad bazarına yük maşını ilə edilən hücum zamanı 13 nəfər öldü. İŞİD, bu hücumun məsuliyyətini dərhal öz üzərinə götürdü.

Qısacası, Avropada İŞİD təhlükəsi artır, bunun önlənməsi üçün tədbirlər görülməkdədir. Müxtəlif ölkələr təhlükəsizlik tədbirlərini artıraraq mümkün hücumların qarşısını almağa çalışırlar.

Bu, İŞİD-in Avropada hələ də aktiv təhlükə olduğunu və terror hadisələrinin yenidən meydana gəlmə riskinin artdığını əks etdirir.

Beynəlxalq siyasət üzrə ekspert Aqil Ələsgərin fikrincə, İŞİD-in Avropada yenidən aktivləşməsi təkcə beynəlxalq münaqişələrin “səngiyib” geriyə çəkilməsi ilə izah edilə bilməz. O qeyd edib ki, Suriyada və İraqda qalan nüvə kimi sıxılmış terror elementləri elə şərtlərdə formalaşır ki, yalnız fiziki mübarizə zəiflədikcə ideoloji mübarizə intensivliyi artır. Avropaya qayıdan döyüşçülər sosial izolyasiyada gözlənilməz həmlələrə meyillənir, “yalnız aslan” prinsipi onların təkbaşına hücum planlarını daha təhlükəli edir. Eyni zamanda, təşkilat rəqəmsal mühitdə açıq-aşkar deyil, məhz şifrələnmiş platformalar, kiçik təsir dairələri üzərindən sistemli təbliğat yürüdür. Bu, ən həssas gənc zümrələri asanlıqla cəlb edir və avropalı cəmiyyətləri daxildən çürütməyə yönəlib.

Aqil Ələsgər hesab edir ki, Avropa ölkələrinin hər birində təhlükəsizlik orqanları hər zamankı kimi yalnız “böyük plan” düşünən hücumlara hazırdır, lakin “kiçik terrorçu”ların yaratdığı xaosa qarşı kifayət qədər çevik deyil. Cəmiyyətin çoxhissəli quruluşu, miqrant və yerli əhalinin sosial-əlaqə boşluqları, təcrid olunmuş etnik qruplar – bütün bunlar təhlükəni lokallaşdırmağa, ancaq sonra ölkə miqyasına yaymağa şərait yaradır. Belə bir şəraitdə İŞİD-in ideoloji hücumları yalnız fiziki güc tətbiqində deyil, həm də psixoloji müstəvidə – şəhər metrosunda, futbol matçında, məktəb həyətində əlçatmaz təhlükə toxumu səpir.

Qısa və uzunmüddətli tədbirlər görülməsə, ekspertin fikrincə, Avropa hələ bu proqressiv düşmənlə baş-başa qalacaq. O vurğulayıb ki, yalnız qabaqlayıcı tədbirlər, icmalar arasında güclü dialoq, eləcə də radikalizasiyaya qarşı sistemli sosial proqramlar təhlükəni neytrallaşdıra bilər. Avropa Şurası və milli hökumətlər birgə şəkildə təhlükəsizlik və inteqrasiyanı paralel yürütməli, radikal ideologiyaya qarşı həm hücumvari, həm müdafiəçi yanaşmalar hazırlamalıdır. Əks halda, görünməz terror yenidən qondarma səssizlik fonunda çaxnaşma yaradacaq və demokratik dəyərlərin təməllərini sarsıda bilər.

Camal Cavanşir