Dünyanı dəyişən yazarlar kimlərdir?

Həftəlik elektron qəzet “Vikers Vekli” dünyanın ədəbiyyat simasını dəyişən 10 yazarın adını açıqlayıb.

Həmin adları təqdim edirik:

1,2) Artur Rembo (1854-1891) və Pol Varlen (1844-1896)

— fransız şairləri, ədəbi impressionizm və simvolizmin yaradıcılarından. Rembo on yeddi yaşında Parisdə Pol Varlenlə tanış olur. Bir müddət  intim münasibətdə yaşayırlar. 1873-cü ildə aralarındakı növbəti mübahisə zamanı Varlen Rembonu biləyindən güllə ilə vurur. Lakin sonra çox peşman olur və hətta Rembodan xahiş edir ki, onu öldürsün. Rembo imtina edir və Varlen iki il həbsdə yatır.

3) Oskar Uayld (1854-1900)

— irland mənşəli ingilis filosofu, estet, yazıçı, şair, dramaturq, publisist, jurnalist. Böyük Britaniya və İrlandiya kraliçası Viktoriyanın hökmranlığının son dövrlərinin məşhur dramaturqlarından, dövrünün tanınmış simalarından biri. Hələ 1891-ci ildə Uayld özündən 16 yaş kiçik olan Alfred Duqlasla tanış olur. Onların münasibətləri pul və Duqlasın şıltaqlıqları üzərində qurulmuşdu. Uayld onun hər tələbini itaətlə yerinə yetirir, sözün əsl mənasında Duqlası saxlayırdı. Ancaq təəssüf, Bozi (lord Duqlası nəvazişlə belə adlandırırdılar) böyük dahinin məhəbbətini layiqincə qiymətləndirə bilmir.

4) Virciniya Vulf (1882-1941)

— Britaniya yazıçısı, ədəbi tənqidçi. Vulf 1922-ci ildə yazıçı Vita Sekvill-Uestə vurulur. Bir müddət sonra onların arasında roman başlayır və təxminən 20 il boyunca davam edir. 1928-ci ildə Vulf Vitanı əsas qəhrəmanı gah kişi, gah da qadın olan “Orlando” romanında əks etdirir.

5) Jan Kokto (1889-1963)

— sürrealizmin (XX əsr ədəbiyyatı və incəsənətində: yaradıcılıqda idrak və təcrübənin rolunu inkar edən və mənbəsini təhtəlşüur sahəsində axtaran avanqardist cərəyan – tərc.) meydana gəlməsini qabaqcadan görən fransız yazıçısı, rəssam və rejissor. Bu günədək məşhur aktyor olan Jan Mare ilə Kokto 1937-ci ildə tanış olur. O, aktyoru “adam arasına çıxarır”, ən yaxşı rolları verdirir, şeirlərində mədh edir. Onlar uzun müdddət – yaş öz işini görənədək bir yerdə yaşayırlar. Sonra Mare daha gənc kişilərə meyil edir.

6) Frederiko Qarsiya Lorka (1898-1936)

— musiqiçi və qrafik-rəssam kimi də tanınmış ispan şairi və dramaturqu. Milyonlarla insanın pərəstiş etdiyi böyük ispan şairinin homoseksual meyilləri haqqında çox yazılıb.  Lorka həmcinslərinə bağlılığını gizlətmirdi, bu isə homofobiya tərəfdarlarının və klerikalların (ölkənin siyasi və mədəni həyatında dini təşkilatların hakimiyyətini möhkəmlətməyə çalışan siyasi cərəyanın nümayəndələri – tərc.) nifrətinə səbəb olurdu. Onun sevgililəri arasında Salvador Dali də var idi.

7) Tenessi Uilyams (1911-1983)    — Amerika nasiri və dramaturqu. Özünün meyilləri haqqında tam səmimi olduğu “Memuarlar”ında yazıb. Frenk Merloya qarşı böyük bağlılığı var idi. Onunla 14 il birgə yaşadıqdan sonra, 1963-cü ildə Frenkin ölümü yazıçının psixoloji durumuna çox pis təsir göstərmişdi.   8) Trumen Kapote (1924-1984)

— Amerika yazıçısı, nasir, “Tiffanigildə səhər yeməyi” romanının müəllifi. Bütün həyatının məhəbbəti 1948-ci ildə tanış olduğu yazıçı Cek Danfi idi. Təəssüf ki, bu bağlılıq ona xoşbəxtlik gətirə bilməmişdi. Trumen həmişə qeyri-adi davranışları ilə fərqlənirdi, məsələn, o öz kabrioletində qadın şortikində, pencəyində və tuflilərində getməyi çox sevirdi. Bir dəfə belə münasibətsiz hərəkəti hətta ona həbs cəzasına başa gəlmişdi.

9) Allen Ginzberq (1926-1997)

— XX əsrin ikinci yarısında yaşamış Amerika şairi, bit-nəslin əsas nümayəndələrindən biri. O, heç vaxt özünün qeyri-ənənəvi seksual meylini gizlətməmiş və yazıçı Piter Orlovski ilə 30 ildən artıq faktiki nigahda yaşamışdı.

10) Qor Vidal (1925-2012)

— Amerika yazıçısı, esseist, kino və teatr dramaturqu, XX əsrin ikinci yarısındakı Amerika ədəbiyyatının tanınmış klassski. ABŞ-ın mədəni və siyasi həyatının görkəmli simalarından biri. Onun “Şəhər və kolonna” romanı  həyəcan gətirən şedevrə çevrilmişdi, ancaq tənqidçilər seksual açıqlığına görə əsəri yıxıb sürüdülər. Vidal romanı hələ də unuda bilmədiyi Cimm Triblə – İvodzima uğrundakı döyüşlərdə həlak olmuş sevgilisi və sinif yoldaşına həsr etmişdi(axar.az).