Sizin simanız — dələduzların yeni hədəfidir. Süni intellekt kriptovalyutanı necə oğurlayır?

Cəmiyyət
24 May 2025, 11:18
2092 baxış

Azərbaycandakı istifadəçilər selfilərini məmnuniyyətlə paylaşdığı, Face ID-dən istifadə etdiyi və parollarını smartfonlarında saxladığı müddətdə kiberdələduzlar yeni səviyyəyə – “üz hücumlarına” keçir. Süni intellektin köməyi ilə onlar sözün əsl mənasında üzünüzü oğurlayır və onunla birlikdə kriptovalyutanızı da.

Nə baş verir?

Face attack (üz hücumu) – bu, hücum növüdür ki, burada dələduzlar sizin fotolarınızdan (sosial şəbəkələrdən, ictimai tədbirlərdən, sızmış məlumat bazalarından) istifadə edərək üzünüzün 3D modelini yaradırlar. Bu model biometrik identifikasiya sistemlərini keçmək üçün istifadə oluna bilər, məsələn, kriptobirja tətbiqinə və ya kriptocüzdana giriş zamanı.

Belə halların sayı sürətlə artır, xüsusən də kriptovalyuta infrastrukturu yeni formalaşan ölkələrdə — o cümlədən Azərbaycanda. Ssenari sadədir: cihazınız yad əllərə keçir, kamera saxta üzü “tanıyır” və kriptovalyuta balansınız izsiz yoxa çıxır.

Bu, Azərbaycan üçün niyə vacibdir?

Azərbaycan qlobal kripto-ictimaiyyətin getdikcə daha fəal iştirakçısına çevrilir: Binance və digər platformaların istifadəçi sayı artır, Web3 sahəsində startaplar yaranır, həmçinin mayninq fəaliyyəti canlanır. Lakin bütün bu rəqəmsal fəallığa baxmayaraq, kibertəhlükəsizlik səviyyəsi hələki onunla ayaqlaşmır.

İctimai tədbirlər, startap görüşləri və media fotoları – bunların hamısı saxta üz modellərinin hazırlanması üçün potensial görüntü mənbəyidir. Xüsusilə İT mütəxəssisləri, startapçılar və investorlar riskə məruz qalır, çünki onlar tez-tez sosial şəbəkələrdə və iclaslarda öz üzlərini nümayiş etdirirlər.

Zəif nöqtə haradadır?

Azərbaycanlı istifadəçilər tez-tez kriptocüzdanlara giriş məlumatlarını birbaşa smartfonlarında saxlayır, iki faktorlu autentifikasiyadan istifadə etmirlər və hesablarında baş verən fəaliyyəti nəzarətsiz buraxırlar. Digər bir ciddi problem isə şəxsi və iş məqsədləri üçün çox vaxt kifayət qədər müdafiə tədbirləri olmadan eyni cihazdan istifadə edilməsidir.

Süni intellekt artıq Facebook, LinkedIn və Instagram-dakı fotoları birləşdirə, üzü hissələrə görə bərpa edə və biometrik identifikasiya sistemlərini aldada bilir. Bu sistemlər isə hələ ki bu səviyyədəki təhdidlərə tam hazır deyil.

Necə qorunmaq olar?

Azərbaycandakı istifadəçilər üçün xüsusilə aktual olan bir neçə tövsiyə:

• Sosial şəbəkələrdə məxfiliyi tənzimləyin. Profillərinizi yalnız etibar etdiyiniz şəxslərə açıq saxlayın. Yüksək keyfiyyətli selfilərin paylaşılmasından çəkinin.

• Şəxsi açarları və giriş məlumatlarını smartfonda saxlamayın. Soyuq cüzdanlardan (cold wallet) və etibarlı parol menecerlərindən istifadə edin.

• Bütün kriptobirjalar, cüzdanlar və e-poçt hesablarında iki faktorlu autentifikasiyanı aktiv edin.

• Binance və digər platformalarda hesabınıza giriş və fəaliyyətləri izləyin. Hər hansı şübhəli aktivlik aşkar edilərsə, hesabı dərhal bloklayın.

• Şübhəli keçidlərə daxil olmayın. Fişinq hücumları çox vaxt face attack ilə birlikdə baş verir.

• Əgər siz texnologiya və ya investisiya sahəsində çalışırsınızsa və ya ictimai simasınızsa, xüsusilə diqqətli olun.

Platformaların reaksiyası

Binance də daxil olmaqla aparıcı kriptovalyuta platformaları artıq face attack cəhdlərini qeydə alır və identifikasiya alqoritmlərini gücləndirir. Onlar istifadəçilərə rəqəmsal gigiyenaya riayət etməyi və rəsmi bloq və tətbiq vasitəsilə yenilikləri izləməyi tövsiyə edirlər.