Türkiyəli partiya sədri Azərbaycandan nə istədi? – Müsahibə

Böyük Birlik Partiyasının başqanı Mustafa Dəstəçi xeber365.com saytına müsahibə verib. Mustafa Dəstəçiylə söhbətdə Azərbaycan-Türkiyə, qardaş ölkə daxilindəki siyasi durum, açılım siyasəti və digər mövzulara toxunulub.

–    Mustafa bəy, adətən Azərbaycanda Böyük Birlik Partiyasından söhbət düşəndə Möhsün Yazıçıoğlu xatırlanır. Ona görə də partiyanızın məqsədi, məramı, türk dünyası və Türkiyə üçün istəklərinizdən danışmağınızı istərdik…

–    Biz türk dünyasıyla, xüsusilə Azərbaycan və Türkiyə arasında münasibətlərin daha da genişlənməsini istəyirik. Mərhum Heydər Əliyevin söylədiyi kimi, “iki dövlət, amma bir millət”ik. Yenə rəhmətlik Elçibəy və həm də, rəhmətlik başqanımız Möhsün Yazıçıoğlu bu mövzuda çox yaxın dialoqlar qurdu. Biz istəyirik bu birliklər daha üst səviyyələrə çıxsın. Yəni “bir millət, iki dövlət” sözü yerinə yetirilsin. Bu söz söylənilir, amma həyata keçirilməsində böyük əskikliklər var.

–    Nədən ibarətdir əskikliklər?

–    Məsələn, iki dövlət arasında viza sisteminin olması bizim üçün böyük nöqsandır. Sovetlər Birliyi dağıldıqdan sonra, 1993-cü ildə  Azərbaycan-Türkiyə arasında çeşidli iş birliklərinin əsası qoyuldu. Birinci, türkcə danışan dövlərin bir araya gəlməsinə doğru addımlar atılsa da, bunun ardı gəlmədi. Bütün türk dövlətlərinin qatıldığı türk qurultayı keçirildi, amma bu gün keçirilmir. Yaxud Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayevin ortaq bazar təklifi vardı, ancaq bu ideya da həyata keçmədi. Baxın, 1993-95-ci illərdə böyük bir hərəkətlilik vardı, türk dünyasının bir araya gəlməsi, çeşidli görüşlər, amma 1995-ci ildən sonra bir dayanma oldu, 2005-ci ilə qədər. Ondan sonra təkrar hərəkətlilik başlayır, amma bir-iki ildən sonra yenə səngimə olur. Düzdür, Qara Dəniz ölkələrinin ortaq platforması quruldu, amma 100 faiz yaxşı nəticə vermədi. Başqa bir məqam, 1993-cü ildə Türk Respublikalarının Parlament Assambleyası quruldu. Ancaq bu qurumda 4 dövlət var, bütün türk dövlətlərini prosesə qata bilmədik. İqtisadi baxımdan yanaşsaq, ticari əlaqələrimiz istənilən səviyyədə deyil. Yəni türk respublikalarıyla Rusiya, İran, hətta İraqla olduğu kimi ticari əlaqələrimiz yoxdur. İraqın şimalındakı bölgələrlə etdiyimiz ticarətin həcmini biz Azərbaycanla, Türkmənistanla, Qazaxıstanla qura bilmirik. Bunlar əlbəttə ki, əskik və acı şeylərdir. Mədəni  əlaqələrə gəldikdə, türk dünyasının kültür paytaxtlığı hər il bir respublikada keçirilir. Bu gedişatda irəliləyiş olsa da, amma istənilən səviyyədə deyil. Məsələn, Qazaxıstan vətəndaşı Azərbaycana, Azərbaycan vətəndaşı Türkmənistana, yaxud Özbəkistana çox rahatlıqla gedib sosial, ticari, mədəni fəaliyyətlərdə iştirak edə bilmirlər. Ona görə bu prosesin önündəki bütün maneələr qaldırılmalıdır. Prezident Nazarbayevin ortaq bazar təklifi eyniylə Avropa Birliyinin bənzəridir. Rəhmətlik Möhsün Yazıçıoğlu sağlığında demişdi ki, Avropa Birliyi bizim üçün bir xəyaldı. Bəli, Avropayla əlaqələrimizi gücləndirməliyik, amma birlik olmayacağı qətidir. Çünki Avropa Birliyi bir xristian klubudur, bu baxından biz Xəzərətrafı ölkələrin birliyini qurmalıyıq. Söhbət türk birliyindən gedirdi. Bunun nəticəsində Türkiyə vətəndaşı Azərbaycana daxil olduğu zaman bütün ölkəni çox rahatlıqla gəzsin, ticarət qursun, qalmaq istəyirsə, qalsın, eyni səfəri Kuzey Kıprısla, Qırğızıstanla, Özbəkistanla, Türkmənistanla həyata keçirsin, o cümlədən, bu respublikaların vətəndaşları. Biz bu gün Avropa ölkələrinə tək vizayla rahat gedirik, amma türk dünyasında belə edə bilmirik.

–     Azərbaycanla təmaslarınız hansı səviyyədədir? Söhbət siyasi partiyalardan gedir. Hansı partiyaları tanıyırsınız?

–    Azərbaycan bizim üçün xüsusi yerə və mövzuya sahibdir. Çünki Azərbaycan gerçəkdən ağır bədəllər ödədi, bunun üçün azərbaycanlı qardaşlarımız böyük fədakarlıqlar göstərdilər. Müstəqillik savaşında Türkiyə böyük dəstək verdi, tək millət olduğumuzu bütünlüklə göstərdik. Biz Azərbaycan müxalifəti və iqtidar partiyasını qardaş və özümüzə yaxın görürük. Ona görə onların daxili siyasət mülahizələrinə çox müdaxilə etmək istəmirik. Çünki hamısı qardaşımızdır. Biz Azərbaycanın inkişafını və böyüməsini istəyirik. Azərbaycanlı qardaşlarımız Türkiyə üçün güvənli və təhlükəsiz həyat istəyirsə, eynisini Azərbaycan üçün də istəyirik. Azərbaycanın buna potensialı var. Bəli, Türkiyəylə müqayisədə kiçik ölkəsiniz, amma enerji resurslarınız var, bunlar yaxşı istifadə olunsa, Azərbaycanın hər bir vətəndaşı Avropa səviyyəsində yaşaya bilər. Bunun üçün iqtidarla müxalifət milli məsələlərdə birlikdə hərəkət etməlidirlər. Görüşdüyümüz  xalq cəbhəçi üzvləri və yaxud hakim partiya millət vəkillərilə təmaslarda eyni mövqeyimizi tövsiyə edirik. Təbii ki, bu tövsiyələrimizdə Türkiyədəki milliyyətçi mühafizəkar baxışın Azərbaycanda daha da yüksəlməsi üçün hansı köməkliyi ortalığa qoymaq lazımdırsa, onu da edirik. Çünki milli mənlikdən, dinimizin əsaslarından qopmamaq lazımdır. Milli mənlik deyəndə, bütün dünyadakı türk xalqlarına sevginin yüksək tutulmasını vacib sayırıq. Bizim bu torpaqlara sahib olmağımız bu yollardan keçir.

–    AKP hökumətinin İŞID və peşmərgə siyasətinə, ümumiyyətlə, açılım siyasətinə baxışınız necədir?

–    Biz problemin bu yolla həllini dəstəkləmirik. Ona görə ki, bu, problemin həlli yox, bölünmə olduğunu və öz səviyyələrinə gətirdikləri PKK-in niyyətinin yaxşı olmadığını düşünürük. Bu, zatən görünür. Çünki onların niyyəti Türkiyə daxilində başqa bir dövlət qurmaqdır, əvvəlcə xüsusi status, sonra müstəqillik. İraqın şimalında bu istəklərinə nail oldular. İndi də Suriyanın şimalında, Kobani dedikləri yerdə bunun üçün çalışırlar. Amma İŞID onların  hesablarını pozdu, beləliklə,  bu cür davam edəcəksə, növbə Türkiyəyə gələcək. Türkiyə bunlara nə versə də, dayandıra bilməz, çünki niyyətləri və məqsədləri fərqlidir. Ona görə bunlarla onların anladığı dildə danışmaq lazımdır, yəni terrorçularla mücadilə aparmaq gərəkdir. Birinci, əlindəki silahı alıb diz çökdürəcəksən, daha sonra vətəndaşına haqqını verəcəksən, öz dilində danışsın, adət-ənənəni saxlasın, azad olsun, inkişaf etsin. Türklər və kürdlər 1200 ildir bir coğrafiyada yaşayırlar. Azərbaycanda da kürdlər var. Amma baxın, bunlar sabah Türkiyədə əməllərini həyata keçirsələr, sıra Azərbaycana gələcək.

–    Deməli, bu təhlükəni gözləyirsiniz?

–    Təbii ki, gözləyirəm. Çünki ordan gələn qardaşlarımızdan bilgilər alırıq. Yəni PKK Suriyanın daxilində necə PYR qurubsa, yaxud İranda PJK qrupu varsa, Azərbaycan daxilində də oxşar qrupları var. Sadəcə, indi səslərini çox çıxarda bilmirlər, çünki istədikləri gücə malik deyillər. Amma düşünürlər ki, Türkiyədə hədəflərinə çatarlarsa, Azərbaycanda çox rahat şəkildə güclənə bilərlər. Həm də bu siyasətlərini ermənilərlə birgə həyata keçirərlər.

–    Bu təhlükənin qarşısını almaq üçün Ankara və Bakı nə etməlidir?

–    Ankara və Bakı bu təhlükəni görüb ortaq plan daxilində çalışmalıdır. Plan nədir? Bəli, birlikdə olduğumuz kürd qardaşlarımızla birlikdə olacağıq, onların haqlarını verəcəyik. Amma bizim qarşımızda milli və islami hissləri olmayan marksist-ateist təşkilatlanma var. Əslində Suriyada etdikləri islam coğrafiyasının “göbəyində” ateist, dinsiz bir dövlət qurmaqdır. Bu sadəcə, Türkiyə və Azərbaycana deyil, islam dünyasının kürəyinə saplanan bir xəncərdir.

–    Bəs bunlara dəstək verən hansı güclərdir?

–    30-dan çox ölkə bunları dəstəkləyir, başda ABŞ, İsrail, Böyük Britaniya, Almaniya və Fransa olmaqla. Rusiya, Çin, İran müxtəlif dövrlərdə dəstək veriblər. O cümlədən, erməni lobbisi. Məsələ ondadır ki, PKK-nin üst və alt qatında ermənilər var. Biz bunları çox rahat şəkildə üzə çıxardırıq. Adi bir misal, öldürülən terrorçuların çoxunun sünnət olunmadığı üzə çıxır. Yəni müsəlman deyillər, bu adamlar daşnak və QNÇAK terror təşkilatlarından qalma və Türkiyənin bir bölgəsinə ərazi iddiası irəli sürənlərdir.

–    Amma terrorçunun da milləti olmur.

–    Əlbəttə ki, olmur.

–    Mustafa bəy, növbəti il parlament seçkiləri keçiriləcək. Mətbuata bildirmisiniz ki, bir qədər demokratik şərait yaransa, uğurlarınız böyük olacaq, bu barədə danışmanınızı istərdik…

–    Bizim mövcud durumla bağlı Ana Yasa Məhkəməsinə iddialarımız var, bunların nəticələrini gözləyirik. O, olmasa belə, 2015-ci il seçimi Böyük Birlik Partiyasının bir yüksəliş seçimi olacaq və inşallah, partiyamız parlamentdə təmsil olunacaq. Belə bir imkan olduğu təqdirdə türk dünyasında çox fəal, təşkilatlanmış Böyük Birlik Partiyası görünəcək. Çünki parlamentdə olmağın daha ağırlıq bir fərqi var. Bu ağırlığı qazanacağımızda ilk yönələcəyimiz yer Azərbaycan və türk dünyası olacaq. Söhbətin əvvəlində dedim, münasibətlərimiz heç 2003-cü il səviyyəsində deyil. O zaman münasibətlərimiz daha sıx idi. Elçibəyin dönəmində xüsusilə. Heydər Əliyevlə Süleyman Dəmirəl birlikdə bu prosesi davam etdirdi. Amma daha sonra bu proses durduruldu.

–    Səbəb nə idi?

–    Məsələ ondadır ki, Nazarbayev də, Türkmənbaşı da bu yöndə çalışdılar. Amma bu gün bunun üçün böyük bir kadr lazımdır. Rəhmətlik başkanımız Möhsün Yazıçıoğlu, Alp Arslan Türkeşin çalışmaları vardı. Bunlar dövlətlərarası münasibətlərin inkişafı yönündə çox önəmli rollar oynayırdı. Parlamentdə olan və hökumətlə ortaq olanda daha yetkili olursan. Mən elə bir siyasi imkan əldə etsəm, Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri güclənər. Çünki bu dövlətlərin münasibətlərinin güclənməsi mənim birinci hədəfim olur. Eyni zamanda, digər türk dövlətlərilə, eləcə də Azərbaycan və Türkiyənin münasibətlərinin güclənməsi bizim birinci hədəfimizdir. Bundan əlavə, Suriyadakı, İraqdakı türkmanlarla, Kipr və Avropadakı türklərlə münasibətləri gücləndirmək gərəkdir. Əslində Mosul və Kərkük türkmanları yaşayan bölgənin xüsusi formasını istəyirik, əgər kürdlər bu xüsusiliyə nail olurlarsa, biz niyə almayaq?! Biz indiki hökuməti niyə suçlayırıq? Sualımız da odur ki, niyə türkmənlərin arxasında dayanmırsınız?

–    Doğrudan da, sualınız aktualdır. Sizcə, niyə AKP hökuməti türkmənlərin arxasında dayanmır?

–    Birinci ona görə ki, prinsipləri və gələcəklə bağlı planları yoxdur. İkinci səbəb də odur ki, xarici dövlətlərin təsirində qaldıqları üçün onlar buna əngəl olurlar. AKP hökuməti də bu əngəlliyi qəbul edir.

–    Yenidən 2015-ci il seçkilərinə qayıdaq, hansısa koalisiyalara qatılacaqsınızmı?

–    Bu məsələ barədə danışmaq hələ tezdir. Biz daha çox öz adımızla prosesə qatılmaq istəyirik və bunun üçün bütün hazırlıqları edirik. Böyük Birlik Partiyası Türkiyənin bütün bölgələrində təşkilatlanmış böyük partiyadır, biz ölkədə dördüncü partiyayıq. Parlamentdə olmasaq da. PKK-nin partiyası HDB müstəqil şəkildə bəlli bölgədən seçkilərə qatıldıqları üçün səs ala bilir. Yəni Güney Doğu Anadoludan səs alırlar, halbuki, Böyük Birlik Partiyası Türkiyənin 81 bölgəsində təşkilatı olan çox səs alan partiyadır. Biz bu mənada Türkiyədə dördüncü partiyayıq. Biz Türkiyə daxilində və xaricində iş birliyinə açığıq.

–    İndiki seçki şəraitini demokratik saymaq olarmı?

–    Tam demokratik deyil. Birincisi, yüzdə on seçim barajı var, onu da üç partiyaya verirlər, bizə verilmir. Dövlətin partiyalara ayırdığı 300 milyon dollar seçkilərə kömək üçün 3 partiyaya verilir. Bizə isə 1 qəpik belə vermirlər. Halbuki, ölkənin dördüncü partiyasıyıq. Bu məsələdə böyük bir ədalətsizlik və haqsızlıq var. Həmin yüzdə on seçim baraj olmasa, biz çox rahat şəkildə parlamentə keçərik. İnşaallah, bu seçimdə barajı aşacağıq. Bir məqamı qeyd edim; 2015-ci il ermənilərin sözdə soyqırım ilidir, onlar bütün tərəflərdə işləyirlər. Amma Böyük Birlik Partiyasının bu məsələdə mövqeyi qətidir. Hökumətə bu barədə təkliflərimi vermişəm, biz başda Qarabağ olmaqla Azərbaycan torpaqlarından çəkilmədən Ermənistanla sərhədlərin açılmasını qəbul etmirik. İkincisi, Türkiyədə yaşayan ermənilər var, vətəndaşlığı olanlara bir söz demirik. Amma sayları 100 minə çatmış qaçaq ermənilər də var. Təsəvvür edin ki, biz burda 100 min nəfəri bəsləyirik. Tələbimiz odur ki, bu insanlar dərhal ölkədən çıxarılsın. Ermənistan sənə düşmənçilik, xainlik edir, sən də onun adamlarını bəsləyirsən.

–    Bəs baş nazirin erməni əsilli vətəndaşı müşavir təyin etməsinə münasibətiniz necədir?

–    Təbii ki, mən onun yerinə olsam, belə etməzdim və heç ehtiyac da duymazdım. Bu, başqa bir şeydir. Amma Əhməd Davutoğlu bu addımıyla erməni topumuna bir mesaj verdi, həm içəriyə, həm də xaricə. Baxın, siz bizim haqqımızda belə şeylər danışırsınız, amma mənim erməni baş məsləhətçim var. Dolayısıyla bunlardan həm bilgi almaqdırsa, həm də Ermənistana və Qərb ölkələrinə mesaj verməkdir. Onlar diasporadan bir az fərqli düşünürlər, anlaşma istəkləri var, dövlət də bundan istifadə etməyə çalışır. Amma mən bir nəticə verəcəyinə düşünmürəm.(xeber365.com)