Ermənistanın Qərb ölkələri və xüsusilə Fransa tərəfindən silahlandırılması məsələsi Cənubi Qafqazdakı geosiyasi dinamikaları yenidən nəzərdən keçirməyi zəruri edir. Bu vəziyyət regionda sülh və sabitliyin qorunması üçün ciddi problemlər yaradır və Ermənistanın hərbi gücünün artırılması ilə bağlı bir sıra suallar doğurur.
Ermənistanın strateji əhəmiyyəti nədir?
Ermənistanın Cənubi Qafqazdakı strateji mövqeyi onu Qərb və Rusiya arasında qarşıdurma məkanına çevirib. Ermənistan tarixən Rusiyanın regiondakı əsas müttəfiqi olub və onun hərbi bazalarını qəbul edib. Lakin son illərdə Ermənistanın Qərbə, xüsusən də Fransaya doğru yaxınlaşması Qərbin bu ölkəni Rusiya təsirindən çıxarmaq cəhdinin bir hissəsi kimi qiymətləndirilir. Bu yaxınlaşmanın əsas məqsədi Qərbin regiondakı nüfuzunu artırmaq və Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı mövqeyini zəiflətməkdir.
Fransanın Ermənistana silah təminatının tarixi və siyasi motivləri
Fransanın Ermənistanla olan xüsusi münasibətləri tarixi və mədəni əlaqələrə dayanır. Həmçinin Fransada geniş erməni diasporu fəaliyyət göstərir və bu diasporun Fransa siyasətində müəyyən təsiri var. Fransa Ermənistanı dəstəkləyərək, həm özünün Cənubi Qafqazdakı maraqlarını müdafiə edir, həm də erməni diasporunun dəstəyini qazanır. Bundan əlavə, Fransa Ermənistanı silahlandıraraq, regionda Azərbaycana qarşı balans yaratmağa çalışır. Bu, Fransanın özünü Cənubi Qafqazda güclü oyunçu kimi göstərmək cəhdlərinin bir hissəsi kimi dəyərləndirilə bilər.
Silahlanmanın məqsədləri: müdafiə, yoxsa hücum?
Ermənistana silah tədarükü rəsmi olaraq ölkənin müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsi məqsədi ilə həyata keçirilir. Lakin regionun son illərdəki hərbi qarşıdurmaları və Ermənistanın hücum xarakterli əməliyyatları göstərir ki, bu silahlanma hücum potensialını artırmağa da xidmət edə bilər. Qərbin Ermənistana tədarük etdiyi silahlar Ermənistanın Azərbaycanla olan münaqişəsində daha aqressiv davranış nümayiş etdirməsinə imkan verə bilər. Bu isə regional sabitliyi təhlükə altına qoyur və yeni hərbi qarşıdurmaların yaranmasına şərait yaradır.
Regional təhlükələr və beynəlxalq reaksiyalar
Ermənistanın Qərb tərəfindən silahlandırılması Cənubi Qafqazda güc balansını pozmaqla yanaşı, regionda yeni təhlükələrin yaranmasına səbəb ola bilər. Ona görə ki Azərbaycanın Ermənistanla olan münaqişəsi hələ də həllini tapmayıb və belə bir vəziyyətdə Ermənistanın silahlandırılması yenidən müharibə riskini artırır. Bundan əlavə, Türkiyə və Rusiya kimi regional güclərin bu prosesə qarşı sərt reaksiyaları Qərblə bu ölkələr arasında yeni gərginliklər yarada bilər.
Qlobal güc oyununda Ermənistanın “peşka”ya çevrilməsi
Ermənistanın silahlandırılması onu Qərb və Rusiya arasında daha böyük bir güc oyununun alətinə çevirir. Ermənistanın özü isə bu prosesdə öz milli maraqlarını qorumaqda çətinlik çəkir və xarici güclərin maraqlarına xidmət etməyə məcbur olur. Bu, Ermənistanın uzunmüddətli təhlükəsizliyi və suverenliyi üçün ciddi təhdidlər yaradır. Ermənistanın xarici güclərə bu qədər asılı olması ölkəni regional güc oyunlarında qurban vəziyyətinə gətirə bilər.
Xülasə, onu deyə bilərik ki, Ermənistanın Qərb ölkələri və Fransa tərəfindən silahlandırılması Cənubi Qafqaz regionunda sülh və sabitlik üçün ciddi təhlükələr yaradır. Bu proses regionda güc balansını dəyişdirir və yeni qarşıdurmaların yaranma riskini artırır. Ermənistanın bu silahlanma prosesində alətə çevrilməsi isə ölkənin uzunmüddətli təhlükəsizliyi və suverenliyi üçün əlavə təhdidlər doğurur. Odur ki, Qərb ölkələri regionda sülh və sabitliyi qorumaq istəyirlərsə, Ermənistanın silahlandırılması məsələsində daha ehtiyatlı və məsuliyyətli davranmalıdırlar.
www.yenicag.az