ABŞ İranı vursa, nə baş verər? – Qığılcımdan müharibəyə aparan SSENARİ

İran ilə İsrail arasında artan gərginlik fonunda ABŞ-nin birbaşa müdaxiləsi ehtimalı qlobal miqyasda müharibə narahatlıqlarını daha da artırıb.

Yenicag.az xəbər verir ki, “The New York Times” nəşrinin dərc etdiyi geniş analitik yazıda Vaşinqtonun mümkün İran hücumu halında atacağı addımlar və bunun doğura biləcəyi nəticələr ətraflı təhlil olunur.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, ABŞ-nin İrana qarşı hərbi hücuma keçməsi Orta Şərqdə çoxsaylı cəbhələri olan regional qarşıdurma ilə nəticələnə bilər. Çünki İranın İraq, Livan, Suriya və Yəmən kimi ölkələrdə təsir gücünə malik olan silahlı qruplaşmalar vasitəsilə cavab vermək imkanı var.

Analizdə qeyd edilir ki, ABŞ-nin arsenalında yerin dərinliklərinə nüfuz edə bilən xüsusi bombalar – xüsusilə yalnız ABŞ ordusunun istifadəsində olan GBU-57 kimi silah sistemləri mövcuddur. Bu tip bombalar İranın yeraltı nüvə obyektlərini hədəfə almağa yönəlib.

Ancaq bu cür hücum yalnız nüvə infrastrukturu deyil, həm də İran hakimiyyətinin sərt reaksiyası ilə qarşılaşa bilər. Ekspertlər hesab edir ki, belə bir eskalasiya geridönüşü olmayan bir zəncirvari qarşıdurmanı alovlandıra bilər.

Məqalədə diqqətçəkən məqamlardan biri də ABŞ daxilindəki siyasi fikir ayrılığıdır. Donald Tramp tərəfdarları hərbi müdaxilənin qaçılmaz olduğunu bildirərkən, daha ılımlı Respublikaçılar və demokratlar diplomatik kanalların tükənmədiyini düşünür.

Təbrizin mövqeyi aydındır: ABŞ hücuma keçərsə, regiondakı ABŞ hərbi bazaları birbaşa hədəfə alınacaq. İran rəsmiləri açıq şəkildə bildiriblər ki, bu cür müdaxilə yalnız ABŞ və İranı deyil, bütün bölgəni əhatə edən genişmiqyaslı münaqişəyə səbəb olacaq.

Rusiya və Çin birbaşa hərbi müdaxilə etməsələr də, BMT çərçivəsində diplomatik təzyiqlər və İranla əməkdaşlıq planları ilə prosesə müdaxilə edə bilərlər. ABŞ hücumu baş verərsə, enerji bazarlarında – xüsusilə neft və qaz qiymətlərində ciddi dalğalanmalar gözlənilir.

Ekspertlər ABŞ-nin İrana qarşı birbaşa hücumunun sadəcə nüvə təhlükəsini deyil, çoxmillətli bir müharibəni tetikleyə biləcəyini bildirirlər. Hal-hazırda tərəflər arasında arxaqapı diplomatiyası intensiv şəkildə davam edir. Lakin hər hansı bir qığılcımın, bölgəni və dünyanı alovlandıracaq böyüklükdə müharibəyə çevrilməsi ehtimalı yüksəkdir.

Rafi Müslümov