Bonobolar insanlar kimi danışa bilir? – MARAQLI ARAŞDIRMA

Bonoboların müxtəlif səsləri birləşdirərək insanlar kimi “danışa” bildiyini göstərən yeni elmi araşdırma geniş müzakirələrə səbəb olub.

Yenicag.az xəbər verir ki, bununla bağlı nüfuzlu “Science” jurnalında elmi məqaə yayımlanıb.

Tədqiqatda bonoboların çıxardığı səsləri əhatə edən 400 saatlıq səs yazısı təhlil edilib. İsveçrənin Sürix Universitetindən Saymon Taunsend və komandası bu qeydlərdə 567 tək və 425 qarşılıqlı çağırış aşkar edib. Paralel olaraq bonoboların davranışlarını izləmək üçün 336 maddəlik xüsusi müşahidə siyahısı tərtib olunub.

Araşdırma göstərib ki, bəzi səslər ardıcıl şəkildə verildikdə yeni mənalar kəsb edir. Məsələn, uzaqdakı dostunu çağırarkən çıxarılan səslə, həyəcan halında çıxarılan səs birləşdirildikdə bu, “Mənə baxın, yardıma ehtiyacım var” mənası verə bilir.

“Uaa-bark” çağırışının dostları toplamaq, “alarm-huu” isə təhlükəyə qarşı xəbərdarlıq üçün istifadə olunduğu da müəyyənləşdirilib.

Tədqiqat zamanı ilanla qarşılaşan bir şimpanzenin bu iki çağırışı birləşdirərək digər şimpanzeləri köməyə çağırdığı müşahidə edilib. Alimlər bu birləşmənin “Bura gəl, ilandan qurtulmağıma kömək et” kimi şərh oluna biləcəyini qeyd edirlər.

Bununla belə, bəzi mütəxəssislər bu araşdırmanın insan dilinin təkamülü ilə bağlı yeni dəlil ortaya qoymadığını düşünürlər.