Trampın sanksiya qərarı və Türkiyənin Suriyada “oyun dəyişdirən” ROLU – TƏHLİL

Ankara, İsrailin etirazlarına baxmayaraq, yeni hökumətə dəstək verməklə yanaşı, ABŞ-ni bu rejimlə münasibətləri normallaşdırmağa təşviq edib.

Yenicag.az xəbər verir ki, bunu ABŞ-nin Suriyaya qarşı sanksiyaları ləğv etməsini Türkiyənin qələbəsi kontekstində təhlil edən “The Conversation” nəşri yazıb.

Təhlil məqaləsində bildirilib ki, ABŞ Prezidenti Donald Trampın Suriyaya qarşı tətbiq olunan sanksiyaları ləğv edəcəyini elan etməsi bölgədə ciddi siyasi rezonans doğurdu. Bu qərar, Əsəd rejiminin devrilməsindən sonra hakimiyyətə gələn Əhməd əl-Şaraa hökuməti üçün böyük diplomatik uğur sayılır.

Qeyd olunur ki, Tramp bu addımını Səudiyyə Ərəbistanı və Türkiyənin təsiri ilə əlaqələndirib. Xüsusilə Türkiyə, Suriyadakı dəyişiklikləri yönləndirmək və öz təhlükəsizlik maraqlarını qorumaq məqsədilə prosesdə fəal iştirak edib. Ankara İsrailin etirazlarına baxmayaraq, yeni hökumətə dəstək verməklə yanaşı, ABŞ-ni bu rejimlə münasibətləri normallaşdırmağa təşviq edib.

Məqalədə deyilir ki, Türkiyə Suriyanın şimalında iqtisadi, sosial və təhlükəsizlik sahələrində dərin təsir imkanları qazanıb. Ölkə, infrastruktur layihələrindən tutmuş, yeni təhlükəsizlik qüvvələrinin hazırlanmasına qədər bir sıra sahələrdə fəaliyyət göstərir. Türkiyənin əsas məqsədi PKK və onunla əlaqəli YPG kimi kürd qruplaşmalarının təsirini azaltmaq, bölgədə sabitlik yaratmaqdır. Bu kontekstdə, Əş-Şaraa hökumətinin uğurlu olması Türkiyənin həm regional mövqeyini möhkəmləndirir, həm də ölkədəki 3,2 milyon suriyalı qaçqının geri qayıtması üçün zəmin yaradır. Ankara repatriasiya prosesini yeganə həll yolu kimi görür və bunun üçün Suriyada sabitliyin bərqərar olmasına xüsusi önəm verir.

Vurğulanıb ki, bu hadisələr fonunda Türkiyənin Suriyada artan rolu, beynəlxalq münasibətlərdə kiçik və orta güclərin strateji əhəmiyyətini göstərir. ABŞ-nin qeyri-sabit və azalan təsiri fonunda Türkiyə kimi ölkələr boşluğu dolduraraq həm regional, həm də beynəlxalq səviyyədə təşəbbüskar rol oynayır. Trampın sanksiyaları ləğv etməsi qısa müddətli iqtisadi faydalardan daha çox, siyasi legitimlik və diplomatik açılış baxımından önəmlidir. Bu inkişaflar, supergüclərin hökmranlığının azaldığı yeni dünya düzənində, orta güclərin regional münaqişələrdə necə mühüm təsir gücünə sahib olduğunu aydın şəkildə ortaya qoyur.

Nəsimi Ələsgərli