Genetik araşdırma yeni detalları üzə çıxardı: Aborigenlərlə "hobbit"lər arasında hansı əlaqə olub?

Yeni aparılan və təxminən 2500 genomu əhatə edən araşdırma, müasir insanların Avstraliyaya nə vaxt gəldiyi ilə bağlı mübahisəni nəhayət həll etmiş ola bilər.

Yenicag.az xəbər verir ki, bu barədə araşdırmanın nəticəsi “Science Advances” jurnalında yayımlanıb.

Okeaniya boyunca qədim və müasir aborigenlərin müxtəlif DNT bazasından istifadə edən tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, insanlar Şimali Avstraliyada məskunlaşmağa 60 min il əvvəl başlayıblar və iki fərqli marşrutla ora çatıb­lar.

Mütəxəssislər uzun müddətdir, insanların Avstraliyaya ilk gəliş tarixini müzakirə edirlər. Bu, su nəqliyyat vasitələrinin ixtirasını tələb edən bir nailiyyət idi. Bəzi tədqiqatçılar genetik modellərə əsaslanaraq gəlişin 47–51 min il əvvəl baş verdiyini iddia edən “qısa xronologiya”nə müdafiə ediblər. Digərləri isə arxeoloji sübutlar və aborigen biliklərinə əsaslanaraq ilk gəlişin 60–65 min il əvvəl baş verdiyini göstərən “uzun xronologiyanə” önə çəkiblər.

Yeni araşdırmada alimlər 2456 insan genomundan ibarət “misilsiz dərəcədə böyük” məlumat bazasını təhlil edərək insanların Sunda (bugünkü İndoneziya, Filippin və Malay yarımadasını əhatə edən qədim torpaq sahəsi) ərazisindən Sahula (bugünkü Avstraliya, Tasmaniya və Yeni Qvineyanı əhatə edən paleokontinent) nə vaxt köç etdiyini müəyyənləşdirməyə çalışıblar.

“Bu, indiyədək bu mövzunu araşdıran ən geniş genetik tədqiqatdır və qısa xronologiyadan çox uzun xronologiyanı güclü şəkildə dəstəkləyir”, – araşdırmanın həmmüəllifi, Böyük Britaniyanın Hadersfild Universitetindən arxeogenetik Martin Riçards bildirib.

Komandanın təhlili həmçinin insanların şimal və cənub marşrutları ilə gələn iki fərqli qrupunu üzə çıxarıb. “Bu nəticə arxeoloji və okeanoqrafik/paleoiqlim sübutları ilə çox yaxşı uyğun gəlir və təxminən 60,000 il əvvəl Sahula girişin olduğunu göstərir”, – Riçards deyib.

Nəticəyə gəlmək üçün alimlər “molekulyar saat” yanaşmasından istifadə ediblər. Bu metod DNT ardıcıllığında mutasiyaların zamanla sabit sürətlə baş verdiyini fərz edir. İki DNT ardıcıllığının fərqlərinə baxaraq onların nə vaxt ayrıldığını hesablamaq mümkündür.

Araşdırmada komanda mitoxondrial DNT-ni (ana xətti ilə ötürülür) və Y-xromosom məlumatlarını (ata xətti ilə ötürülür) bir neçə statistik metodla təhlil edib. Bütün modellər Şimali Avstraliyanın məskunlaşmasının təxminən 60 min il əvvəl baş verdiyini göstərib.

Genetik məlumat həmçinin eyni dövrdə iki fərqli məskunlaşmanı üzə çıxarıb. Bir qrup insanlar Cənubi Sunda (İndoneziya adaları) vasitəsilə, digər qrup isə Şimali Sunda (Filippin arxipelaqı) vasitəsilə Avstraliyaya gəlib.

Riçards bildirib ki, bu iki qrup, əslində, təxminən 70–80 min il əvvəl Afrikadan çıxan eyni əhalinin bir hissəsi olub.

“O nəticələr göstərir ki, Aborigen avstraliyalılar və Yeni qvineyalılar Afrikadan kənarda ən qədim, fasiləsiz nəsil bağlarına malik insan qrupudur”, – Riçards əlavə edib.

Bu erkən insan öncülləri yolda “Homo longi”, “H. luzonensis” və hətta “hobbit” – “H. floresiensis” kimi arxaik insanlarla qarışmış ola bilərlər. Lakin müasir insanların bölgədə arxaik insanlarla hansı dərəcədə qarşılıqlı əlaqədə olduqları hələlik aydın deyil.

Avstraliyadakı Qrifiz Universitetindən arxeoloq Adam Brumm isə bildirib ki, bu tədqiqat erkən insan hərəkətlərinin Sahulun ilkin məskunlaşmasında həlledici rol oynadığını təsdiqləyir.

Bu genetik araşdırma Avstraliyadakı aborigenlərin qədimliyinə dair geniş nəticələrə malikdir.